W domu każdy potrafi zaparzyć herbatę. Kiedy jednak jesteś z dala od cywilizacji, przygotowanie rozgrzewającego napoju jest już o wiele trudniejsze. Wtedy z pomocą przychodzi kuchenka turystyczna. Jaki kartusz gazowy wybrać, by móc zawsze cieszyć się gorącą herbatą?
Kiedyś przyrządzenie gorącego posiłku w głuszy wiązało się z czaso- i pracochłonnym rozpalaniem ogniska. Dzisiaj wystarczą kuchenka turystyczna, kartusz gazowy, garnek i zapalniczka. Aby jednak ten zestaw dobrze spełniał swoją rolę, trzeba wybrać odpowiedni kartusz turystyczny.
Co to znaczy: odpowiedni? Po pierwsze, dobry kartusz gazowy pasuje do twojej kuchenki turystycznej. Po drugie jest on dostosowany do warunków atmosferycznych, w których będzie używany.
Kuchenka turystyczna może być zasilana na różne rodzaje paliwa:
Zdecydowana większość miłośników outdooru wybiera kuchenki na gaz turystyczny. Mało ważą, są proste w obsłudze i nie brudzą naczyń. Ich wadą jest jednak fakt, że wraz ze wzrostem wysokości bezwzględnej (który wiąże się ze spadkiem ciśnienia atmosferycznego) oraz spadkiem temperatury maleje ich wydajność. Dlatego jeśli jedziesz w góry w grudniu czy w styczniu wybierz kartusz zimowy, który będzie bardziej odporny na niekorzystne warunki atmosferyczne.
Kartusz gazowy, czyli inaczej nabój gazowy do kuchenki turystycznej, to pojemnik fabrycznie napełniony gazem. Na większości kartuszy znajdziesz informację, że spełniają one standard EN417. Co to oznacza? EN417 to europejska specyfikacja, która po polsku brzmi: „jednorazowy pojemnik metalowy na gaz płynny z zaworem lub bez do przenośnych urządzeń gazowych”. Zachowanie normy EN417 jest więc tak naprawdę absolutną podstawą.
Kartusz turystyczny, który spełnia normę EN417, nie musi jednak koniecznie pasować do twojej kuchenki gazowej. Funkcjonuje bowiem kilka systemów zasilania gazem. Zanim więc kupisz zawierający gaz kartusz, zorientuj się, do jakiego typu naboju jest przeznaczona posiadana przez ciebie kuchenka.
Taki kartusz to po prostu napełniony gazem metalowy pojemnik, który przebija się palnikiem. Jest on tani, ale niezbyt użyteczny, jeśli codziennie nocujesz w innym miejscu. Palnik od kartusza przebijanego można bowiem odłączyć dopiero wtedy, kiedy całkowicie zużyje się gaz turystyczny. Co prawda, interwencja Unii Europejskiej spowodowała, że obecnie kartusze przebijane wyposaża się w system umożliwiający samoistne zamykanie się naboju. Nadal jednak jest to raczej system alarmowy zapobiegający tylko wypuszczeniu całego gazu w razie przypadkowego zerwania. Jeśli chcesz bez problemu transportować osobno zawierający gaz kartusz przebijany i kuchenkę, zdecyduj się na inny rodzaj naboju.
O wiele wygodniejszym rozwiązaniem na dłuższy trekking jest kartusz gazowy z gwintem. Aby skorzystać z takiego kartusza, wystarczy go dokręcić do kuchenki. Po ugotowaniu posiłku odkręcasz kartusz turystyczny, a automatyczny zawór zamyka odpływ gazu. Możesz więc łączyć kartusz z kuchenką tyle razy, ile tylko będziesz mieć na to ochotę. Nie musisz się też martwić o bezpieczeństwo w trakcie transportowania kartusza odłączonego od kuchenki. Warto zwrócić uwagę, że standardowa menażka swobodnie pomieści kartusz o mniejszej pojemności. Cały zestaw zajmie więc w plecaku o wiele mniej miejsca.
Kartusz turystyczny Easy Clic to autorskie rozwiązanie marki Campingaz. Nie znaczy to jednak, że mogą go używać tylko właściciele kuchenek tej firmy. Przejściówka umożliwi bowiem podłączenie kartusza Easy Clic także do kuchenek innych marek. Niewątpliwą zaletą takiego kartusza jest wygoda jego użytkowania. Wystarczy go wcisnąć do kuchenki i już można przygotowywać posiłek. Co ważne, Easy Clic to nabój gazowy do kuchenki turystycznej wyposażony w zawór automatycznie odcinający dopływ gazu po odpięciu palnika. Tak samo więc jak kartusz gazowy z gwintem, nabój Easy Click możesz wielokrotnie przyłączać i odłączać od kuchenki.
Ostatni rodzaj kartusza to kartusz DIY, czyli pionowa butelka zakończona cienkim czubkiem. To rozwiązanie często spotykane na kempingach w USA i Kanadzie. Na takich nabojach posiłki przygotowuje się bardzo wygodnie, ale sam kartusz gazowy jest ciężki i nieporęczny. Jest więc przydatny jedynie wtedy, kiedy jedzie się autem na kilkudniowy biwak w jednym miejscu. Miłośnikom turystyki górskiej taki kartusz gazowy do niczego się nie przyda.
W tym miejscu chciałabym zwrócić uwagę na bardzo istotny fakt: kartusz gazowy w żadnym wypadku nie może być przewożony w samolocie. Jeśli więc lecisz na zagraniczny trekking, nabój gazowy do kuchenki turystycznej musisz kupić dopiero po wylądowaniu. Warto więc jeszcze przed wyjazdem sprawdzić, w jakim dokładnie sklepie dostaniesz kartusz gazowy.
Jeśli ruszasz na jeden z bardziej popularnych szlaków, kartusz kupisz zapewne bez problemu w sklepie położonym tuż przy początku trasy. Tak jest choćby w przypadku szkockiego szlaku West Highland Way. Trudniej może być, jeśli planujesz mniej znaną trasę. W takiej sytuacji gaz do kuchenki turystycznej zakup lepiej od razu w mieście, do którego przylecisz.
Warto także sprawdzić, jaki rodzaj kartuszy jest popularny w kraju, do którego się wybierasz. Dla przykładu w Norwegii bardzo ciężko będzie znaleźć sklepem mający kartusze przebijane. W takim przypadku lepiej jeszcze przed wyjazdem zakupić kuchenkę turystyczną na kartusz gazowy z gwintem. Jeżeli natomiast w danym państwie popularne są kartusze Easy Clic, a ty nie masz kuchenki Campingaz, zaopatrz się w przejściówkę.
Aby gaz turystyczny mógł się wydostać palnikiem i podgrzać posiłek, musi się najpierw rozprężyć. Jest to jednak utrudnione wtedy, kiedy są niskie temperatury lub niskie ciśnienie. Dlatego na takie bardziej wymagające warunki przyda się mieszanina izobutanu i propanu (lub butanu, izobutanu i propanu). Na letnie dni wystarczy natomiast gaz do kuchenki turystycznej składający się z butanu i propanu. Co ważne, do jednej kuchenki gazowej możesz używać różnych mieszanek.
Aby ułatwić wybór, niektórzy producenci proponują kartusze z mieszaninami gazów dedykowanych dla poszczególnych pór roku. Tak postąpił na przykład Primus. Ta marka proponuje trzy mieszanki:
W kryzysowej sytuacji dobry kartusz turystyczny oraz kuchenka mogą ci nawet uratować życie. W mniej ekstremalnych sytuacjach podniosą komfort wędrowania, zapewniając ci w prosty i szybki sposób gorący posiłek oraz herbatę. Wybierz więc kartusz z taką mieszanką, która na pewno zadziała w warunkach panujących na wybranym szlaku. Wspomnienia z wędrówki będą wtedy o wiele cieplejsze.
Katarzyna Butkiewicz
