Strome stoki tych wulkanicznych góra zasłużyły sobie na miano “sudeckich Tatr”. Choć Góry Kamienne nie przekraczają swoją wysokością nawet 1000 m n.p.m., to potrafią zaskoczyć niejednego piechura i zmęczyć największych wyjadaczy turystycznych szlaków. Tym razem najwyższy szczyt Gór Kamiennych – Waligóra!
Niech nie zwiedzie Cię wysokość 936 m n.p.m. Lista KGP wyróżnia Waligórę dopiero jako 19 najwyższy szczyt w koronie. Jeśli jeszcze spojrzysz na mapę i dowiesz się, że ze schroniska na szczyt – najkrótszą drogą – idzie się niespełna pół godziny… pomyślisz fraszka! A jednak myślę, że ten szczyt i te góry tak Cię nie rozczarują!
Góry Kamienne to długie pasmo graniczne w Sudetach Środkowych, które jednym krańcem “dotyka” Gór Jastrzębich i Wzgórz Bramy Lubawskiej w okolicach Lubawki i Kamiennej Góry, a drugim sięga prawie po Góry Stołowe i Wzgórza Włodzickie, za którymi na północ są już bardziej znane Góry Sowie. Pasmo tworzy kształt pięćdziesięciokilometrowego rogala pozbawionego symetrii, na który składają się takie części jak:
Na całym obszarze Gór Kamiennych służbę ratunkową pełnią ratownicy Grupy Sudeckiej GOPR. Najbliższą stacją ratunkową jest stacja centralna grupy w Wałbrzychu.
Najwyższym szczytem całych Gór Kamiennych jest Waligóra. Szczyt położony w mikroregionie o nazwie Góry Suche i ma formę klasycznego stożka, jaki rysują dzieci wyobrażając sobie góry. Właśnie w tej części Gór Kamiennych spotkasz najwyższe szczyty i najbardziej strome podejścia. Wpływa na to geologia Gór Kamiennych, która związana jest ze zjawiskami wulkanicznymi i powstawaniem takich skał jak porfiry.
Waligóra położona jest w obrębie Parku Krajobrazowego Sudetów Wałbrzyskich, który obejmuje swym zasięgiem dwa pasma Sudetów Środkowych – Góry Kamienne i Góry Wałbrzyskie. Osobliwością przyrodniczą Gór Kamiennych jest występowanie motyla o nazwie Niepylak mnemozyna. To tu znajduje się jedyne stanowisko tego owada w Sudetach!
O tym jakie zasady panują w parkach krajobrazowych możesz przeczytać w tym artykule.
Skąd wejść na Waligórę? Klasycznym miejscem startu na szczyt Waligóry jest Przełęcz Trzech Dolin, a dokładnie Schronisko PTTK Andrzejówka. Do schroniska najłatwiej dostać się samochodem, jadąc od miejscowości Rybnica Leśna. Przy samym schronisku znajduje się darmowy parking, a drogę do tego miejsca wyznaczają nawet znaki drogowe.
Schronisko PTTK “Andrzejówka” (dawniej Andreasbaude) powstało w 1933 r. Inicjatorem jego budowy był Andreas Bock – prezes towarzystwa turystycznego WGV z Wałbrzycha. Dawniej słynęło z organizowanych tu biegów narciarskich o nazwie “Bieg Gwarków”. Dziś – choć niedawno zmienił się gospodarz schroniska – zaczyna słynąć z doskonałej kuchni, w której nie brakuje wegetariańskich opcji na dobry posiłek.
Do schroniska można dotrzeć także komunikacją miejską miasta Wałbrzych. Nieopodal schroniska znajduje się pętla autobusu nr. 12, kursującego z/do Pl. Grunwaldzkiego w Wałbrzychu. Do Sokołowska, skąd prowadzą świetne szlaki na Waligórę, kursuje natomiast autobus linii nr 15. Ciekawą opcją dotarcia do Andrzejówki jest wędrówka z PKP Wałbrzych Główny przez Góry Wałbrzyskie – choćby przez szczyt Borowa z wieżą widokową.
Jeśli zastanawiasz się jak wejść na Waligórę, to sprawa jest prosta. Na najwyższy szczyt Gór Kamiennych należący do Korony Gór Polski można wejść szlakiem tylko jednego koloru! Szczyt Waligóry przecina szlak żółty, ale sam atak na 19. najwyższy szczyt KGP można przypuścić z dwóch stron.
Czas: 20 min
Dystans: 0,5 km
Opcja “fast&hard”. Najszybsze i prawdopodobnie najbardziej strome w całych Sudetach podejście to szlak żółty z Andrzejówki. Ze schroniska kierujemy się na południe, za znakami szlaku wprost na szczyt! Rajd po szczyt z przytulnego schronu zajmuje niecałe pół godziny, ale na długo zostaje w pamięci. Kluczowy fragment to 272 m “ściany”, którą pokonuje się różnicę wzniesień równą 121 m. Kto nie próbował, niech spróbuje. Kto próbował… czasem więcej tu nie wraca.
Szlaki: żółty → niebieski → żółty
Czas: 50 min.
Dystans: 2,3 km
Wycieczka w opcji “light”. Ze schroniska należy wyruszyć w kierunku południowym, a następnie na wschód łagodną ścieżką ze szlakiem niebieskim. Ścieżka doprowadza do węzła szlaków Rozdroże pod Waligórą. Znajduje się tu miejsce odpoczynku i wiata skandynawska zbudowana w 2020 r. Tu wracamy znów na szlak żółty, by osiągnąć szczyt po przyjemnej, kilometrowej wędrówce, która nie zajmie więcej niż 30 minut.
Istnieje też inny wariant – powiedzmy – “medium”.
Szlaki: zielony → żółty
Czas: 55 min.
Dystans: 2,3 km
Przy schronisku trzeba kierować się w dół, na Sokołowsko. Idziemy aż do skrzyżowania z mostkiem nad potokiem Sokołowiec. Tu drogi rozchodzą się w stronę Sokołowska, ruin Zamku Radosno i Rozdroża Pod Waligórą. Droga do rozdroża prowadzi ciekawie wciętą formacją stoku, aż do węzła szlaków przy wiacie skandynawskiej.
Szlaki: czarny→ niebieski → żółty
Czas: 2 godz.
Dystans: 4,6 km
Najciekawszą wycieczkę można odbyć jednak z malowniczego Sokołowska. Już samo miejsce startu jest wyjątkowe. Miejscowość nazywana “śląskim Davos” jest jednym z najstarszych w Europie uzdrowisk, gdzie leczono gruźlicę. W istocie to Davos powstało na wzór ówczesnego Görbersdorf, więc po prawdzie to szwajcarski kurort jest kopią, a Sokołowsko oryginałem. Zaniedbana przez lata miejscowość z ruinami dawnego sanatorium dr. Brehmera (Grunwald) i istniejącym zakładem dr. Römplera (Biały Orzeł), powoli staje się miejscem popularnym. Wiele zmienia się tu za sprawą festiwalu Kieślowskiego, pizzy z truflami i tortu bezowego. Sokołowsko słynie też z miejsc wartych jeszcze odkrycia i cerkwi najmniejszej prawosławnej parafii w Polsce.
Z Sokołowska należy wyruszyć szlakiem czarnym, bądź zwiedzić miejscowość drogami (np. ul. Parkową) i ruszyć na turystyczne szlaki z miejsca o naziwie Bednarski Jar, gdzie szlak czarny spotyka się z niebieskim. Dalej należy podążać za znakami niebieskimi aż do Rozdroża pod Waligórą. Od samego początku na śmiałków czekają strome podejścia.
Szlak na Waligórę z Sokołowska prowadzi przez trzy kolejne, najwyższe szczyty Gór Suchych: Włostową (903) Kostrzynę (906) i Suchawę (928). Pierwszy szczyt prawdziwym górołazom przypadnie do gustu stromą i “piarżystą” ścieżką, ruinami zameczku Friedenstein i wulkanicznymi skałkami. Dwa kolejne można polubić za widoki na Góry Kamienne, Góry Wałbrzyskie, a nawet Karkonosze z najwyższą Śnieżką, która też jest na liście KGP.
Szlaki na Śnieżkę opisaliśmy w tym artykule – przejdź.
Warto odnotować, że na zboczach Suchawy znajduje się miejsce o nazwie Czerwone Skałki. To grupa form skalnych w postaci stromego urwiska, które powstało w wyniku erozji skał porfirowych. Formy tworzą osuwiska, turnie, piargi a nawet małe grzędy. W formacjach wyróżniono nawet Wielką Basztę (ok. 33 m wysokości) i Lawiniasty Żleb. Ze względu na ekstremalną kruszyznę próba podejścia pod skały jest bardzo niebezpieczna. Skałki widoczne są dobrze ze szczytu Kostrzyny.
Ten tekst to kolejny artykuł z serii Korona Gór Polski na naszym blogu. Zobacz opisy wypraw na inne szczyty KGP klikając w ten link!
