Pożar w lesie jest nieprzewidywalny i trudny do opanowania. Jego przyczyną w zdecydowanej większości przypadków jest jednak ludzkie zachowanie. Jak postępować, by ograniczyć zagrożenie pożarowe w lesie? Co zrobić, jeśli zobaczysz pożar lasu?
Coraz częstsze susze sprawiają, że zagrożenie pożarowe w lasach jest z każdym rokiem większe. Winę za samą iskrę rozpętującą ogień w lesie ponosi jednak zazwyczaj człowiek. Niezależnie od tego, czy ogień jest skutkiem umyślnego działania czy zwykłej głupoty i nieuwagi, pożary w lasach mogą mieć przerażające konsekwencje. Co można zatem zrobić, by ograniczyć ryzyko pożarów?
Sprawdź też, co robić w razie burzy w górach.
Pożar może się rozpocząć od spektakularnego uderzenia pioruna. Tak jednak bywa bardzo rzadko. Pioruny są bowiem odpowiedzialne za zaledwie 1% pożarów w polskich lasach. Za zdecydowaną większość, bo aż za 90%, winę ponosi człowiek.
Pożary w lasach są najczęściej spowodowane przez:
Zagrożenie pożarowe w lasach ocenia się w następującej skali:
0 – brak zagrożenia
I – zagrożenie małe
II – zagrożenie średnie
III – zagrożenie duże
Na mapach udostępnianych na stronach Lasów Państwowych znajdziesz informację, jakie jest zagrożenie pożarowe w lesie, do którego się wybierasz. Możesz też sprawdzić tam, czy dany obszar nie jest objęty okresowym zakazem wstępu.
Przed wycieczką do lasu sprawdź powyższe informacje, aby wiedzieć, czego możesz się spodziewać na miejscu.
Pożary w lasach są często wynikiem nierozważnego zachowania człowieka. Dlatego wędrując po lesie, zwłaszcza w suche i gorące dni, zachowuj czujność i stosuj się do poniższych wskazówek.
Aby ograniczyć pożary lasów, nigdy nie rozpalaj ogniska czy grilla w miejscu, które nie jest do tego przeznaczone. Zachowuj także czujność, paląc ognisko na wyznaczonym obszarze. Pilnuj, aby iskry nie przedostały się na ściółkę, a na koniec wygaś dokładnie ogień.
Jeśli już koniecznie musisz zapalić tytoń w lesie, zrób to na utwardzonej drodze. Oczywiście, nigdy nie należy wyrzucać niedopałków papierosów na ścieżki. Jeżeli jednak jesteś na tym blogu, to o tym chyba nie trzeba ci przypominać, prawda?
Wszystkie śmieci szkodzą mniej lub bardziej leśnej przyrodzie, ale szczególnie niebezpieczne są szklane butelki. W słoneczne dni szkło może zadziałać jak soczewka i wywołać ogień w lesie.
Ta zasada odnosi się szczególnie do parków narodowych, gdzie można wędrować jedynie wyznaczonymi szlakami. Nawet w zwykłym lesie nie powinno się jednak wchodzić na uprawy leśne ani do młodników o wysokości do 3 m. Aby ograniczyć zagrożenie pożarowe w lasach, także samochody powinny się poruszać jedynie po wyznaczonych do tego drogach.
Poznaj także inne zasady zachowania w parkach narodowych
Będąc na wycieczce, zwracaj uwagę na tablice, na których znajdziesz informacje między innymi o zakazach wejścia na dany obszar. Nie buntuj się i nie wchodź specjalnie tam, gdzie nie możesz. Zakazany owoc kusi, ale takie ostrzeżenia nie są wydawane bezpodstawnie.
Musisz mieć przecież możliwość zawiadomienia straży, jeśli zauważysz pożar w lesie. Będąc na wycieczce, sprawdzaj też co jakiś czas, czy w danym miejscu masz zasięg.
Spacer wśród zieleni to doskonała okazja do zrelaksowania się, ale zwłaszcza w gorące i suche dni, kiedy zagrożenie pożarowe w lesie jest największe, zachowuj choć trochę czujności. Zwracaj uwagę, gdzie jesteś, zapamiętuj punkty charakterystyczne i patrz, czy gdzieś nie tli się pożar.
Jeśli zaważysz ogień w lesie, od szybkości twojej reakcji może zależeć życie wielu ludzi, zwierząt i roślin. Bez wahania przystąp więc do akcji, stosując się do poniższych kroków.
Jeżeli pali się tylko niewielki fragment ściółki, możesz spróbować ugasić pożar lasu. Odetnij dopływ tlenu, wykorzystując części ubioru, koc, wodę czy spore gałęzie.
Jeśli tli się tylko ściółka, ale na stosunkowo dużym obszarze, spróbuj odkryć wierzchnią warstwę ziemi wokół palącego się miejsca. Dzięki temu ogień nie będzie miał się jak rozprzestrzenić. Ta metoda jest dobrym wyborem zwłaszcza wtedy, kiedy masz do pomocy inne osoby.
Jeżeli jednak pożar w lesie jest zbyt duży, by go samodzielnie ugasić, uciekaj. Ogień w lesie potrafi rozprzestrzeniać się bardzo szybko, więc nie trać czasu na zbędne rozważania. Najlepiej uciekać w stronę krańca lasu lub zbiornika wodnego w kierunku prostopadłym lub przeciwnym do wiejącego wiatru. Jeśli znajdziesz się w strefie zadymienia, pochyl się nisko oraz osłoń usta i nos chustką.
Kiedy tylko znajdziesz się w bezpiecznym miejscu, powiadom straż pożarną. Służby należy też poinformować, jeśli udało ci się samemu opanować tlący się pożar w lesie.
Aby wezwać straż, zadzwoń pod numer alarmowy: 112 lub 998.
Dyspozytorowi przekaż:
Pamiętaj, by nigdy nie rozłączać się pierwszy!
Jeżeli możesz, dotrzyj na drogę dojazdową do lasu i tam oczekuj na straż. Trzymaj też telefon w pogotowiu – straż może chcieć do ciebie oddzwonić, by na przykład dopytać o twoją lokalizację.
Ogień w lesie oznacza wielkie straty dla przyrody. Na szczęście człowiek może nie tylko spowodować pożary w lasach, lecz także zapobiec im lub je ugasić. Wędrując po leśnych ścieżkach, zachowuj więc czujność i w razie potrzeby reaguj.
Zainteresował Cię ten artykuł? Przeczytaj także artykuł o Leave No Trace
Katarzyna Butkiewicz