Sen – jedna z podstawowych i najważniejszych czynności życiowych. Dla niektórych jest koniecznością pomiędzy godzinami intensywnej pracy, dla innych głównym zajęciem w wolnym czasie. Jedni traktują go po macoszemu, dla innych jest kluczem do sukcesu w codziennej aktywności. Jeżeli jesteś miłośnikiem dłuższych wypraw górskich i biwakowania w terenie, z pewnością dbasz o jakość wypoczynku w nocy. Nie uda się to bez odpowiedniego śpiwora przystosowanego przede wszystkim do temperatur, w jakich nocujesz, ale także do twojej indywidualnej termiki.
Lato zwykle oferuje ciepłe noce, ale nieco wyżej, zwłaszcza w górach, potrafi być zdradliwe. Jak przygotować się do spania w schronisku, na kempingu, biwaku górskim czy pod chmurką? Zapraszamy do lektury artykułu, w którym zastanowimy się, jak wybrać śpiwór turystyczny na sezon letni.
Pod tym pytaniem kryje się kilka czynników, które należy dokładnie przeanalizować, zanim kupisz letni śpiwór. Pierwszym, nad jakim się pochylimy, jest temperatura. Nie tylko otoczenia, ale zakres temperatur, na które przeznaczone są śpiwory i jak należy je rozumieć, a także indywidualne cechy decydujące o termice naszego ciała.
Producenci zwykle podają kilka parametrów termicznych śpiwora. Zgodnie z normą EN 13537 są to: temperatura maksymalna, temperatura komfortu, temperatura graniczna/limit i temperatura ekstremalna/minimalna.
Temperatura maksymalna – to górna granica temperatury, powyżej której istnieje ryzyko przegrzania się. Gdy zaskoczy cię wyjątkowo ciepła noc, śpiwór zawsze można rozpiąć.
Temperatura komfort – oznacza temperaturę, która powinna być komfortowa dla kobiety w pozycji swobodnej. Teoretycznie przy tej temperaturze otoczenia w śpiworze będzie optymalnie ciepło i nie będzie konieczne dogrzewanie się innymi sposobami.
Temperatura limit – to granica temperatury, w której nie zmarznie mężczyzna w pozycji embrionalnej (skulonej). Przy takiej temperaturze noc nie będzie w pełni komfortowa, ale nie narazi cię na nadmierne wychłodzenie. Należy wziąć tutaj pod uwagę, że ze względu na różnice indywidualne, nie dla każdego temperatura graniczna będzie taka sama. Warto ostrożnie podchodzić do limitu termicznego, bo może się okazać, że zaledwie kilka stopni w górę lub w dół zrobi ogromną różnicę.
Temperatura ekstremalna/minimalna – wskazuje temperaturę, poniżej której wstępuje poważne ryzyko hipotermii (zagrożenie zdrowia i życia). Przy temperaturze minimalnej w śpiworze nie ma co liczyć na spokojny sen. W grę wchodzi jedynie walka o każdą jednostkę energii cieplnej i przetrwanie do rana. Zdecydowanie nie poleca się traktować tego wskaźnika, jako temperatury, w której jeszcze można nocować w śpiworze.
Stojąc przed wyborem śpiwora, należy przede wszystkim zwrócić uwagę na wartość środkową, czyli temperaturę komfortu. Temperatura maksymalna nie będzie kłopotem, bo wystarczy śpiwór rozpiąć. Natomiast nocowanie w śpiworze przy jego temperaturze granicznej niesie prawdopodobieństwo zmarznięcia i braku regeneracji, a przy temperaturze minimalnej – szkody dla zdrowia.
Ze względu na różnice indywidualne, każdy ma nieco inną temperaturę komfortu. Warto wziąć pod uwagę płeć, tuszę i doświadczenie. Kobiety bardziej marzną niż mężczyźni. Osoby szczupłe również szybciej tracą ciepło, niż te, które mają nieco więcej ciała. Zaprawieni biwakowicze przetrwają noc nawet przy granicznej lub nawet minimalnej temperaturze, jaką wskazuje śpiwór, ale osobie, która pierwszy raz decyduje się na nocleg pod chmurką, może być bardzo trudno nawet lekko poniżej temperatury komfortu. Pamiętajcie też, że z biegiem czasu i zużyciem śpiwora, jego parametry cieplne będą się obniżały.
Śpiwory puchowe przeważnie dedykowane są na surowe warunki zimowe. Głównie dlatego, że puch jest świetnym izolatorem, jednak potrzebuje suchych warunków. Jedynie w takich może spełniać swoją funkcję. Zimą, kiedy nie padają deszcze, sprawdza się wyśmienicie. W porach przejściowych, gdy istnieje duże ryzyko opadów, szczególnie w górach, lepszy będzie śpiwór syntetyczny. Nawet gdy nieco zwilgotnieje, wciąż będzie izolował od zimna. Producenci śpiworów puchowych starają się udoskonalić konstrukcje o powłoki hydrofobowe. Na rynku można znaleźć śpiwory wypełnione puchem hydrofobowym, który rzekomo nie pochłania wilgoci. Ta technologia jednak nie sprosta bardzo dużej wilgoci, a już na pewno nie deszczom podczas noclegu pod chmurką.
Istnieją puchowe śpiwory na lato, takie jak AURA Nurt, o temperaturze komfortu 15 stopni. Tego typu modele mają mniej puchu niż standardowy śpiwór, są lekkie i bardzo kompaktowe. Jedynym zastrzeżeniem będą tu opady deszczu. Jeśli jednak biwakujesz pod solidnym namiotem albo nocujesz w schronisku, z powodzeniem możesz zdecydować się na taki model.
Ostatnia kwestia – miejsce nocowania i dach nad głową. Poniżej omówimy jaki śpiwór nada się na konkretny wariant noclegu.
Nikomu nie trzeba tłumaczyć, że zupełnie inny śpiwór zabiera się do schroniska, na weekendowy kemping pod namiotem, na który jedziesz pakownym samochodem, a co innego sprawdzi się podczas długiego trekkingu w górach wysokich. Przykładowo: w Alpach lato bywa upalne, ale na wysokości powyżej 2000 m n.p.m. temperatury w nocy spadają do zera. Wówczas zwykły letni śpiwór o temperaturze komfortu 15 stopni nie zda egzaminu.
Sprawdź, czy w ogóle jest konieczność zabierania go ze sobą. Większość schronisk, nawet zagranicznych, oferuje pościel lub koce. Jeżeli jednak nie ma możliwości skorzystania z miejscowego wyposażenia, spakuj lekki śpiwór, kompaktowy o temperaturze komfortu ok. 10-15 stopni. Na przykład śpiwór Deuter Dreamlite albo prostokątny Naturehike Envelope, który z powodzeniem posłuży także jako kołdra.
Tu kluczową sprawą jest rejon, w jaki się wybierasz. Na słonecznym południu, na nizinach zapewne wystarczy ci śpiwór o temperaturze komfortu 10-15 stopni. W Polsce pogoda nie rozpieszcza amatorów kempingu aż tak mocno, dlatego polecamy wybór cieplejszego śpiwora, np. takiego o T. komfort ~5 stopni. Jeśli nocowanie pod namiotem to dla ciebie sporadyczne wydarzenie, można zaoszczędzić, kupując śpiwór syntetyczny. W przypadku, gdy co weekend wybierasz taki rodzaj nocowania, warto pomyśleć o śpiworze puchowym. Musisz jednak liczyć się z jego dużo wyższą ceną lub przyjrzeć się tańszym zamiennikom, np. Naturehike CWZ400 Envelope. Ten model oferuje wypełnienie naturalne i T. komfort = 7 stopni. Mając puchowy śpiwór na lato, dopilnuj, aby parametry wodoodporności namiotu nie pozwoliły wtargnąć do środka kroplom deszczu podczas nocnej ulewy.
Amatorom nocowania pod chmurką dedykowana jest osobna kategoria śpiworów. Tu, podobnie jak w poprzednim przypadku, istotną rolę odgrywa rejon, w którym się śpi. Stosownie do niego wybierzcie sobie grubość śpiwora i poziom izolacji. Co będzie równie ważne, to rodzaj wypełnienia. Nocując bez dachu nad głową, należy zabezpieczyć się przed wilgocią, która może spowodować utratę właściwości izolujących wypełnienia. Salewa Micro 800 to przykład śpiwora, który was od tego uchroni. Zawiera syntetyczną ocieplinę Mikrofibra Powerloft, która chroni przed zimnem, nawet gdy zmoknie. Śpiwór jest przy tym kompresyjny i lekki. Świetnie nada się na każdą letnią wycieczkę, zwłaszcza gdy do ostatniej chwili nie wiesz, gdzie wylądujesz na noc. Bardzo przydatnym elementem do spania gdzie bądź jest kaptur. Przez głowę tracimy bardzo dużo energii, nawet gdy noc wydaje się ciepła. Poza tym – wygoda i higiena. Kaptur dodaje punktów obu.
Temat rzeka. Jak góry wysokie i szerokie, tak różne śpiwory będą zadowalały użytkownika według jego indywidualnych potrzeb i preferencji. Pamiętaj jednak, im wyżej – tym zimniej. Wybierając się na wysokości 2000 m i dalej, trzeba być gotowymi nawet na przymrozki latem. Tu niezbędny będzie lekki, kompaktowy śpiwór, który zapewni bardzo dobrą izolację. Po takim wstępie od razu na myśl przychodzą śpiwory puchowe. Obecnie na rynku dostępnych jest wiele modeli z wypełnieniem naturalnym. Temperatury komfortu uniwersalnego śpiwora na lato w góry powinny oscylować wokół 0 – 5 stopni. Przykładem z górnej granicy podanego przedziału będzie Aura Kolba. The North Face Gold Kazoo pozwoli przespać noc w temperaturze bliskiej zeru. Zmarzluchom proponujemy jeszcze cieplejsze spanie z modelem 700 III Ultralight polskiego producenta Małachowski, którego temperatura komfortu szacowana jest na -5 stopni Celsjusza.
Kwestia termiki jest bardzo indywidualną sprawą. O tyle o ile podczas ciepłych, letnich nocy, nawet lekkie przegrzanie nie jest groźne, to wysoko w górach, wyziębienie staje się poważnym ryzykiem. Rozważnie przyglądaj się parametrom śpiworów i dokładnie przeanalizuj, do jakich warunków będziesz je wykorzystywać, aby spać jak najwygodniej. Na rynku dostępne są rozwiązania, które mogą podnieść komfort spania w terenie. Na lato świetnym akcesorium będzie wkładka do śpiwora. Pomoże utrzymać śpiwór w czystości. Pielęgnacja śpiworów zwłaszcza puchowych, jest delikatną kwestią. Wkładka do śpiwora pozwoli wam w łatwy sposób zadbać o higienę śpiwora. Można ją w każdej chwili wyjąć i bez zawahania wrzucić do pralki. Materiał zwykle jest też delikatniejszy niż ten od śpiwora, dzięki czemu przyjemnie będzie się w nim spało nawet w cienkiej bieliźnie termicznej.
Wybór śpiwora nie jest sprawą tak prostą i oczywistą, jak mogłoby się wydawać na pierwszy rzut oka. Mamy nadzieję, że po przeczytaniu artykułu, rozjaśniliśmy tę kwestię chociaż trochę. Życzymy wielu wspaniałych, ciepłych nocy pod gwiazdami, w namiotach, czy schroniskach górskich. Do zobaczenia, w którymś z nich!
