Najlepiej wybić sobie ten pomysł z głowy, bo to sport niebezpieczny, drogi i dla kompletnych wariatów. Jeżeli jednak nie boisz się czyhających na Ciebie niebezpieczeństw, marznięcia, potu, brudu i pająków, to czytaj dalej…
Speleologia, czy też alpinizm jaskiniowy to sport związany z odkrywaniem, poznawaniem i penetrowaniem jaskiń. Jest to z pewnością sport ekstremalny i niebezpieczny. W Polsce znajduje się wiele klubów jaskiniowych, które zrzeszają osoby zainteresowane tą dyscypliną. We Wrocławiu działają trzy kluby – Speleoclub Wrocław, Klub Speleologiczny Politechniki Wrocławskiej oraz Sekcja Grotołazów Wrocław. Większość klubów umożliwia udział w kursie na Kartę Taternika Jaskiniowego. Jest to uprawnienie, dzięki któremu możliwe jest poruszanie się po jaskiniach znajdujących się na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego.
Jeżeli chcesz zostać grotołazem musisz najpierw zaopatrzyć się w odpowiedni sprzęt jaskiniowy. W przypadku jaskiń, w których nie występują trudności linowe (jaskinie o rozwinięciu poziomym) wystarczy posiadać źródło światła, kask i ubranie ochronne. Dwóch najlepszych producentów sprzętu jaskiniowego to MTDE (zobacz) i PETZL.
Zacznijmy od góry, czyli co na głowę?Latarka ręczna podczas pokonywania jaskiń jest niewygodna, dlatego warto zaopatrzyć się w czołówkę, czyli latarkę zakładaną na kask. Czołówki pozwalają na sprawne poruszanie się bez konieczności używania ręki oraz oświetlają teren tam, gdzie obracamy głowę.Wybierając się do jaskini warto zabrać ze sobą zapasowe źródło światła, na wypadek awarii światła głównego lub w przypadku konieczności wymiany baterii.
Kask jest bardzo ważnym elementem wyposażenia, chroni nas przed uderzeniami, które często zdarzają się podczas pokonywania jaskiń. Najlepszymi są kaski bez otworów wentylacyjnych (może się przez nie wlewać woda) oraz bez wyściółki piankowej.
UbranieUbranie ochronne, ze względu na panujące w jaskini warunki, powinno składać się z kilku warstw. Szczególnie przy dłuższym pobycie w jaskini, warto uwzględnić niską temperaturę i zabezpieczyć się przed wychłodzeniem organizmu. Najlepszym ubraniem ochronnym dla grotołaza jest kombinezon jednoczęściowy, który podczas przechodzenia ciasnych miejsc nie podwija się, nie przesuwa się, nie haczy się i nie przeszkadza.. Dodatkowo warto zaopatrzyć się w kombinezon wewnętrzny oraz bieliznę termoaktywną. Może to być każda „oddychająca” koszulka i spodnie (leginsy). Jeżeli nie wiesz czy na pewno chcesz uprawiać ten sport, na początku możesz używać zwykłego roboczego kombinezony lub starych ubrań, jednak z pewnością szybko zaczniesz myśleć o zakupie kombinezonu z prawdziwego zdarzenia.
Przy pokonywaniu jaskiń o rozwinięciu pionowym niezbędny jest sprzęt wspinaczkowy/ speleologiczny oraz liny. Najczęściej używa się lin statycznych o średnicy 10,5mm.
UprzążPodstawowym elementem wyposażenia jest uprząż. Zapewnia ona bezpieczeństwo i umożliwia sprawne poruszanie się po linie. W sprzedaży dostępne są różne marki i modele uprzęży jaskiniowych np. MTDE Amazonia, Singing Rock Digger, Petzl Fractio, MTDE Picos, a także uprząż speleologiczna dla dzieci MTDE Nino. Dodatkowym elementem jest uprząż piersiowa, np. MTDE Clasico, Petzl Torse, MTDE Garma, MTDE Piri. Uprzęże używane w jaskiniach, mogą się wydawać podobne do uprzęży wspinaczkowych, jednak mają inną charakterystykę pracy, są wykonane z innych materiałów oraz posiadają niżej umieszczony punkt zaczepienia przyrządów, dzięki czemu wychodzenie po linie staje się łatwiejsze. Poruszanie się w uprzęży wspinaczkowej jest możliwe, ale dużo bardziej niebezpieczne.
PrzyrządyWśród przyrządów używanych w pionowych jaskiniach wymienić należy przyrządy zaciskowe, zjazdowe oraz do autoasekuracji. Aby poruszać się po pionowych jaskiniach należy wyposażyć się w podstawowy komplet:
– deltę stalową lub inny dedykowany łącznik np. Petzl Omni (roli łącznika nie może pełnić zwykły karabinek)
– lonżę (longe), czyli 2-3 metrową linę dynamiczną, do której wpinana jest część przyrządów
– rolkę zjazdową np. Petzl Simple, Climbing Technology Spider
– poignee (małpa) np. Petzl Ascension, Climbing Technology Climber
– stópkę (strzemię) np. MTDE Simple Dyneema
– shunta
– przyrząd piersiowy np. Petzl Croll, Climbing Technology Climber V
– minimum 3 karabinki – kilka dodatkowych z pewnością będzie przydatne
W sprzedaży są również zestawy speleo.
W ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat, rozwój sprzętu speleologicznego był bardzo dynamiczny, dzięki czemu mamy obecnie możliwość korzystania z różnego rodzaju sprzętu oraz tworzenia własnych zestawów.
SzperjarkaPrzydatną rzeczą w wyposażeniu grotołaza jest szpejarka, np. MTDE Bocadillo. Jest to niewielki, wykonany z mocnego materiału worek przypinany do uprzęży, w którym możemy umieścić nieużywany chwilowo sprzęt, zapasowe baterie, rękawice i tym podobne
W czasie pobytu w jaskini należy pamiętać o szeregu możliwych niebezpieczeństw, takich jak na przykład wychłodzenie i przemoczenie, odwodnienie i głód, urazy fizyczne czy też zabłądzenie i utrata orientacji.
Warto zaopatrzyć się w folię NRC, czyli koc ratunkowy. Jest to cienka folia, która chroni nas przed wychłodzeniem oraz przegrzaniem. Owijamy osobę zmarzniętą (kolorem srebrnym do wewnątrz) lub przegrzaną (kolorem złotym do wewnątrz). Odwodnienie jest częstym zjawiskiem w jaskini i należy mu przeciwdziałać poprzez częste przyjmowanie płynów. Wybierając się do jaskini, dobrze mieć przy sobie również apteczkę. Apteczki – najcześciej z wyposażeniem – znajdziesz tutaj.
Ta niewielka ilość wiadomości i sprzętu oraz umiejętność jego wykorzystania jest warunkiem bezpiecznego poruszania się po jaskiniach. Należy pamiętać, że lekceważenie zasad bezpieczeństwa może stanowić zagrożenie dla zdrowia i życia.
