Buty wspinaczkowe – na co zwrócić uwagę?
Porady

Buty wspinaczkowe – na co zwrócić uwagę?

Marcin Nowak / 05 maja 2021

Choć wspinaczka jest wciąż traktowana jako niszowa dyscyplina sportu, to zdobywa ona coraz większe grono sympatyków. Z roku na rok oferta butów wspinaczkowych również ulega zmianie i staje się bogatsza. Rynek butów wspinaczkowych w galopującym pędzie rozrasta się i widoczna staje się jego segmentacja. Czy możemy jednak mówić o butach wspinaczkowych dedykowanych jednej, konkretnej dyscyplinie?

W swoim dzisiejszym wpisie przybliżę ci rodzaje butów wspinaczkowych i jakie cechy różnią je między sobą. Wierzę również, że mój tekst pomoże podjąć ci właściwą decyzję przy wyborze pierwszych, lub kolejnych butów wspinaczkowych. Zapraszam do lektury!

Asymetria – o co chodzi?

Buty wspinaczkowe znacznie różnią się od standardowych, codziennych butów. Buty, które nosimy na co dzień są symetryczne względem naszych stóp. Oznacza to, że wzuwając obuwie stopa ułoży się w sposób naturalny, a kładąc stopę na wkładce zauważysz, że uwzględnia ona budowę ludzkiej stopy.

Buty do wspinaczki charakteryzuje asymetria. Największe różnice zauważysz w przedniej części buta, gdzie znajdą się twoje palce. Przód buta bywa „ścięty”, co wymusza podwinięcie i ściśnięcie palców. Paluch również podwija się, ale w niektórych modelach butów wspinaczkowych zostaje on przesunięty delikatnie do środka. Dzięki takiej konstrukcji ciężar twojego ciała centralizuje się na paluchu, a stanie na małych stopniach i krawądkach staje się w ogóle możliwe. Taki rodzaj asymetrii mają buty wspinaczkowe Evolv Kronos lub La Sportiva Katana.

Asymetria dotyczyć może również śródstopia. W technicznych, przeznaczonych głównie do boulderingu i wspinaczki w przewieszeniach butach łuk stopy jest znacznie pogłębiony i w wielu przypadkach skierowany do wewnątrz. Takie rozwiązanie sprawia, że buty wspinaczkowe stają się niesamowicie precyzyjne i pozwalają „stanąć” na najbardziej wymagających stopniach i w dziurkach ekstremalnie przewieszonych dróg wspinaczkowych. Do butów o takiej konstrukcji możemy zaliczyć buty wspinaczkowe damskie Evolv Shakra, Scarpa Booster oraz buty wspinaczkowe męskie La Sportiva Testarossa.

Buty z dużą asymetrią nigdy nie będą dobrym wyborem dla osób zaczynających przygodę ze wspinaczką. Z dużym prawdopodobieństwem duży dyskomfort przyczyni się do wyboru zbyt dużego rozmiaru, a początkujący nie będą w stanie wykorzystać w pełni właściwości tak zaawansowanych konstrukcji. Przy wyborze butów wspinaczkowych warto kierować się złotą myślą wspinaczkowej społeczności: „buty się nie wspinają”.

buty wspinaczkowe black diamond
Asymetria, wygięcie w łuku stopy czy dobrej jakości podeszwa to ważne cechy butów wspinaczkowych.
(fot. Wojtek Pełka)

Podeszwa – której zaufać?

Mieszanki gumy, z których produkuje się podeszwy butów wspinaczkowych cechuje ponadprzeciętna przyczepność. Część producentów butów wspinaczkowych, takich jak La Sportiva czy Scarpa, stawiają na sprawdzone rozwiązania marki Vibram. Podeszwy Vibram dedykowane butom wspinaczkowym to kilka różnych wariantów, które sprawdzają się na wymagających wapiennych krawądkach (XS Edge) lub granitowych, tarciowych stopniach (XS Grip2). Są również producenci, którzy stawiają na własne mieszanki. Jednym z nich jest amerykański 5.10 i ich legendarne podeszwy Stealth C4 i Onyx, które świetnie radzą sobie na mydlanych jurajskich klasykach. Warto wspomnieć o innym amerykańskim producencie: marce Evolv i ich gumie TRAX. Guma TRAX od Evolv zaskakuje właściwościami tarciowymi, zadowalająca trwałością i sprawdziła się na najtrudniejszych drogach świata jak chociażby Jumbo Love (9b, FA Chris Sharma, 2008) czy Golpe de Estado (9b, FA Chris Sharma, 2008).

Rzepy czy sznurówki?

Zacznijmy od podstawowej różnicy między rzepami i sznurowadłami – czas wiązania. Tak naprawdę istotny jest czas, w jakim możemy ciasne buty wspinaczkowe rozwiązać. Korzystniej rzecz jasna wypadają tu buty z rzepami. Szybkie wiązanie ma jednak swoje minusy, a jednym z nich jest dopasowanie butów do stopy. Klasyczne sznurowanie obejmuje znaczną część cholewki, a rzepy opierają się na dwóch lub trzech punktach. Tym samym buty sznurowane łatwiej jest dopasować wspinaczom i wspinaczkom z niższym podbiciem i węższą stopą. Rodzaj wiązania butów wspinaczkowych wpływa również na ich sztywność, a różnice w obrębie jednego modelu np. Ocun Strike LU i QC są znaczne, co odczuje nawet młody wspinacz.

wiązane czy na rzepy buty wspinaczkowe
Buty wspinaczkowe na rzep czy sznurowane? Każdy rodzaj ma swoje zalety. (fot. Ocun)

Rodzaje wspinaczki, a buty wspinaczkowe

Czy buty do wspinaczki mogą być dedykowane do konkretnej dyscypliny? Uważam, że nie da się odpowiedzieć na to pytanie jednoznacznie. Buty, które w katalogach producentów dedykowane boulderingowi równie dobrze mogą sprawdzić się podczas wspinania w przewieszeniu lub na drogach wymagających nienagannej techniki, gdzie bez miękkiej, przyczepnej podeszwy crux może znaleźć się poza naszym zasięgiem.

Z kolei sztywniejsze buty, które pozwalają bez zmęczenia stopy pokonać ciągiem trzydzieści metrów krawądek i dziurek nie sprawdzą się tam, gdzie elastyczna podeszwa pozwala się zatrzeć i napierać dalej. Poniżej przedstawiam ci najpopularniejsze wśród różnych grup wspinaczy buty wspinaczkowe.

Buty wspinaczkowe dla początkujących i dla średniozaawansowanych wspinaczy:
Ocun Crest, Ocun Strike, Evolv Defy, LaSportiva Tarantula/Tarantulace

Buty do boulderingu:
Scarpa Instinct VS, Ocun Nitro, LaSportiva Python

Buty na wspinanie z liną:
La Sportiva Miura, Scarpa Vapor, Evolv Kronos, Evolv Shaman

Powyższe zestawienie to tylko przykłady i polecane modele w danych segmentach. Głównym czynnikiem decydującym o wyborze powinien być charakter wspinaczek i rodzaj formacji, w którym zamierzasz się wspinać. Oczywiście nie musisz w swojej szafie posiadać pięciu różnych par butów wspinaczkowych, a te, których używasz w Sokołach, również sprawdzą się na Jurze. Wyjątkiem będzie jednak…

bouldering buty wspinaczkowe
Konkretne modele i rodzaje butów, mogą lepiej sprawdzać się w konkretnych odmianach wspinaczki. Głęboko oblane gumą czubki butów przydają się w boulderingu do haczenia palców. (fot. Ocun)

…wspinanie wielowyciągowe

W przypadku wspinaczki na drogach wielowyciągowych należy szukać możliwie uniwersalnych butów wspinaczkowych. Muszą bowiem sprawdzić się w różnych formacjach, którymi cechować będą się kolejne wyciągi. Buty pod długie wspinaczki nie mogą być skrajnie ciasne, ale mimo wszystko maksymalnie precyzyjne. Częstym wyborem miłośników długich dróg są proste buty wspinaczkowe takie jak Ocun Strike LU lub Evolv Nighthawk. Ciekawym rozwiązaniem są buty La Sportiva TC Pro sygnowane przez znanego wspinacza Tommiego Caldwella. Wyższa cholewa pozwala sprawnie pokonywać szersze rysy bez zdzierania skóry z kostek, klasyczne sznurowanie pozwala precyzyjnie dopasować buta do stopy, a średnia asymetria jest kompromisem pomiędzy komfortem i precyzją butów.

 

Wraz z ekspansją wspinaczkowego świata możemy spodziewać się powiększenia się rynku butów dedykowanych tej pięknej dyscyplinie. Nadchodzące lata to stały rozwój i innowacje, dzięki którym buty wspinaczkowe są lepiej dopasowane, bardziej precyzyjne i komfortowe. Choć producenci próbują dedykować buty do konkretnych działań to ciężko jest je usystematyzować i przypisać do konkretnej grupy wspinaczy. Każda wspinająca się osoba jest inna, ma swoje preferencje i upodobania. Jeżeli stoisz przed wyborem twoich pierwszych butów do wspinaczki i masz możliwość przymierzyć je w sklepie, to serdecznie do tego zachęcam. Doświadczony sprzedawca będzie wiedzieć, jaki model tobie zaproponować i dobierze odpowiedni rozmiar.

 

Jeśli szukasz pierwszych butów do wspinaczki, zajrzyj do tekstu Buty wspinaczkowe dla początkujących.

Spodobał Ci się ten artykuł? Podziel się nim:
Zobacz również:

Możliwość komentowania została wyłączona.