Dobry plan to sprawdzony przepis na udaną i bezpieczną wycieczkę w górach. Jeszcze zanim wyruszysz na szlak możesz mieć frajdę z planowania kolejnej swojej przygody. Planowanie wycieczek górskich to jednak nie tyle dobra zabawa, lecz także sposób na to, by wycieczka była bezpieczna i zrealizowana w zakładanym czasie.
Tak naprawdę żadna z górskich wycieczek nie jest taka sama. Wyruszając w góry działamy w bardzo zmiennych warunkach. Doświadczeni górołazi dobrze wiedzą, że pora roku, zmienność pogody, czy dobór towarzystwa na wędrówkę, mogą mieć wpływ na realizację górskich celów. Zobaczmy zatem, jakie czynniki warto wziąć pod uwagę, zanim założymy plecak na barki i przekroczymy próg swojego domu.
Chyba każda wycieczka w góry zaczyna się od prostego pytania – dokąd pojechać w góry tym razem? W pierwszej fazie planowania zazwyczaj wybieramy masyw, rejon górski bądź konkretny szczyt. Atrakcyjny cel wycieczki to magnes, który pcha nas do realizacji planu. Warto jednak pamiętać już na początku, że chęć zdobycia kolejnego szczytu, czy przejścia konkretnej trasy lub szlaku, powinny być dopasowane do naszych umiejętności, możliwości i doświadczenia.
Zanim zaczniesz dokładnie planować trasę i dzwonić po przyjaciołach, czy wyruszą w góry z Tobą, zapytaj siebie nie tylko czy cel Twojej wyprawy jest atrakcyjny i ambitny, lecz także czy jest dostosowany do możliwości Twoich oraz osób, które wyruszają razem z Tobą.
U podstaw dobrego planowania wycieczek górskich leży również ocena możliwości realizacji planu przez wszystkich uczestników danej wycieczki. W góry warto wyruszać w towarzystwie, a już najlepiej z taką kampanią, która ma podobne ambicje i podobne możliwości.
Stare porzekadło górskie mówi: “wychodzimy razem i wracamy razem”, dlatego planuj wycieczki i wyprawy w góry tak, by nie trzeba było dzielić grupy, a każdy miał z wycieczki równą satysfakcję.
Nie zawsze jest dobry czas na wyjście w góry. Elementem panowania zarówno zwykłej wycieczki, jak i ambitniejszego przedsięwzięcia powinno być postawienie sobie pytania, czy dany plan jest do zrealizowania w konkretnym czasie. Muszę zaznaczyć, że nie chodzi o czas trwania wycieczki, ale o wzięcie pod uwagę takich czynników jak pora roku, tak zwane “obiektywne zagrożenia” (np. burze, zagrożenie lawinowe), czy długość dnia od świtu do zmierzchu. Dla przykładu – zimą nie zrealizujesz przejścia GSS dokładnie po kanonicznej trasie Głównego Szlaku Sudeckiego, bowiem są na niej odcinki zamykane przy zagrożeniu lawinowym.
Planowanie wycieczki rozpoczynam od rozłożenia tradycyjnej mapy papierowej. Na takiej mapie w najprostszy sposób ogarnąć można wzrokiem interesujący nas rejon. Czasem rzut oka na taką mapę wystarczy, by określić podstawy naszego planu. Na takiej mapie – przy odrobinie doświadczenia i znajomości podziałki konkretnej mapy turystycznej – szybko określisz długość zakładanej drogi i w lot zorientujesz się, jak na trasie przedstawia się układ szlaków turystycznych. Ten układ przyda się, gdy w czasie wycieczki wydarzy się coś nieprzewidzianego, ale o tym za chwilę.
Zapoznanie się z mapą przed wycieczką ma jeszcze jeden plus. Jeśli będziesz używać tej samej mapy w terenie, będzie Ci łatwiej z nią nawigować już w górach.
Już wiesz, gdzie pojedziesz następnym razem? Skocz do sklepu i zobacz nasze mapy turystyczne.
Każda mapa turystyczna zawiera wiele informacji przydatnych w czasie wyjazdu w góry. Z każdej “papierowej” mapy turystycznej odczytasz odległość, jaką musisz pokonać na wycieczce. Wystarczy znać skalę mapy i posiadać linijkę, choćby tę na kompasie płytkowym. Z map turystycznych dobrych wydawnictw odczytasz zazwyczaj również czasy przejść pomiędzy odpowiednimi punktami. Czasy pomiędzy takimi punktami na naszej trasie wystarczy zsumować, by poznać czas potrzebny do przejścia całej trasy. Mapy turystyczne pozwalają również określić różnicę wysokości do pokonania.
Czas na pro tip. Znając długość trasy w kilometrach i sumę metrów do pokonania w górę, możesz oszacować samodzielnie czas wycieczki. W spokojnym tempie każdy kilometr trasy pokonasz – mniej więcej – w kwadrans. Ponadto na każde sto metrów pokonane w górę, należy doliczyć kolejny kwadrans.
Trasę swojej wycieczki możesz zaplanować również za pomocą aplikacji turystycznych na telefon lub stron internetowych. Dwie popularne i godne polecenia tego typu strony internetowe i aplikacje to mapa-turystyczna.pl oraz strona i aplikacja mapy.cz.
Dzięki stronie bądź aplikacji na telefon mapa-turystyczna.pl zaplanujesz trasę w prosty sposób. Wystarczy podać punkt początkowy wycieczki i końcowy, by otrzymać trasę i szereg przydatnych informacji. Do najcenniejszych należą z pewnością długość trasy, czas potrzebny na jej przejście, czy suma metrów pokonanych w górę i w dół. Trasę można oczywiście dowolnie modyfikować, od niedawna korzystając również z dróg leśnych, które nie są szlakiem.
Zaletą tej strony są praktyczne informacje, które podawane są przy planowaniu trasy. Mogą to być przede wszystkim ostrzeżenia o okresowych zamknięciach szlaków. Warto jednak pamiętać, by nie ufać bezgranicznie aplikacjom. Zdarzyło mi się, że aplikacja ta wytyczała zimą trasy po szkalach, które w tym okresie są zamknięte. Planując z tą stroną swoją wycieczkę masz możliwość wydrukowania – choćby do pliku pdf – konspektu wycieczki, z którym możesz łatwo pilnować, czy realizujesz plan zgodnie z “rozkładem jazdy”.
Podobnie planować można wycieczki z czeską stroną i aplikacją mapa.cz. Do niedawna miała ona tę przewagę, że pozwalała układać trasy także poza oficjalnymi szlakami turystycznymi. Z przydatnych opcji, które wyróżniają ten sposób planowania można wyróżnić nadal możliwość podglądu prognozy pogody na trasie naszej wycieczki (wiatr, opady, temperatura).
Na koniec jeszcze jeden pro tip. Warto pamiętać, że wiele aplikacji pozwala zapisywać trasy, bądź wyeksportować plik gpx (lub inny). Zapisaną trasę możemy wykorzystać do nawigowania w terenie, a wyeksportowany plik wgrać do sportowego zegarka, by mieć podgląd trasy “na ręce”.
W nawigacji w górach może pomóc zegarek. Zobacz zegarki sportowe z naszej oferty.
Pamiętaj, że planowanie trasy od punktu do punktu to nie wszystko, co można, a nawet nie wszystko, co powinno się zrobić. Oprócz zaplanowania swojej wycieczki od punktu A do punktu B warto poznać wnikliwiej okolicę, w której będziemy się poruszać. Podczas wycieczki mogą przytrafić się niespodziewane komplikacje. Kontuzja, nagłe załamanie pogody, burza, ograniczona widoczność, czy zbyt wolne tempo marszu mogą zmusić nas do skrócenia wycieczki lub obrania innego wariantu.
Możesz zawsze przygotować się na takie ewentualności. W czasie planowania warto zawsze zobaczyć, w których miejscach trasę można skrócić, gdzie prowadzą szlaki do schronisk, którędy można szybko stracić wysokość lub dotrzeć do cywilizacji. Warto rozejrzeć się się również za punktami takimi jak wiaty, punkty czerpania wody i źródełka.
Nieodzownym elementem planowania wycieczki w góry jest sprawdzanie prognozy pogody. Nie będę skupiać się w tym miejscu głębiej nad tym, gdzie sprawdzać górskie prognozy pogody, bowiem jest to temat cały osobny materiał. W tym miejscu warto jednak pamiętać, że sprawdzanie jednej prognozy w góry to za mało, tak jak i o tym, że prognozy należy sprawdzać przez pewien czas, bo lubią się one dynamicznie zmieniać. Im więcej poświecisz im uwagi przed wyprawą, tym mniejsza szansa, że coś zaskoczy Cię w górach.
Dobry plan na górski trip zawiera też namysł nad potrzebnym nam ekwipunkiem, prowiantem oraz odzieżą. Prognozy będą determinować nasz ubiór i to, co z ubrań znajdzie się dodatkowo na dnie plecaka. Długość zaplanowanej trasy i dostępność sklepów czy schronisk, będzie decydować o tym ile prowiantu zabierzemy w trasę. Pora roku i cel wycieczki sprawi, że w naszym plecaku wylądują dodatkowe gramy sprzętu takiego jak raczki, stuptuty, raki i czekan…
To normalne, że planując wycieczkę w góry nie zakładasz z góry, że zakończy się ona transportem w asyście ratowników górskich. Nie mniej jednak pamietaj, że na każdą ewentualność warto się przygotować. Co warto zrobić? Pamiętaj by:
To garść najważniejszych informacji o planowaniu wycieczek w góry. Planowanie wycieczek górskich to naprawdę fajna zabawa, a do tego świetna nauka. Na koniec możesz zobaczyć film, w którym – na przykładzie dzielę się – jeszcze kilkoma praktycznymi sztuczkami.
