W górach zawsze warto mieć ze sobą choćby najmniejsze źródło światła. Przy uprawianiu wszelkich sportów najlepiej sprawdzają się latarki czołowe, czyli tzw. czołówki. Jest to niewielki gadżet, który pozwola rozświetlić mrok i jednocześnie nie zajmuje rąk. Z czołówką można działać swobodnie, a światło podąża zawsze tam, gdzie akurat patrzymy.
Wybór odpowiedniej latarki czołowej to nie lada orzech do zgryzienia. W tym artykule pokażę wam na co zwracać uwagę przy wyborze outdoorowego światła. Za przykład posłużą mi nowe czołówki Black Diamond. Mam nadzieję, że wpis ten pozwoli rozjaśnić sprawę wyboru najlepszej czołówki.
Ilość emitowanego światła to bardzo istotny parametr przy wyborze czołówki. Już na samym początku warto odpowiedzieć sobie na pytanie – jak dużo lumenów potrzebuję? Na standardowe wypady w góry, w których nie planujemy nocnych wędrówek, a światło ma być tylko zabezpieczeniem na wypadek przedłużającego się powrotu, spokojnie wystarczą czołówki o mocy w okolicy 100-200 lumenów. W końcu tradycyjna czołówka turystyczna ma służyć przede wszystkim do oświetlania szlaku i bezpiecznego powrotu do domu. Do planowanych nocnych wojaży najlepiej sprawdzają się latarki z nieco większą mocą, do około 300 lumenów. Grotołazi w kwestii lumenów nie są natomiast nigdy zaspokojeni – dla nich im więcej tym lepiej.
Z czołówką Black Diamond na jednej z jaksiniowych akcji (fot. arch. Ola Robak)
W ofercie marki Black Diamond czołówki mają bardzo zróżnicowane moce. Od prostych, bezpiecznych czołówek dla dzieci o maksymalnej mocy 30 lumenów, do zaawansowanych czołówek, których moc przekracza 500 lumenów. Niektórzy producenci oferują jeszcze większą siłę światła. Wśród czołówek Petzl znajdziemy model Nao +, którego moc przekracza 700 lumenów.
Kolejnym parametrem, który jest istotny przy wyborze odpowiedniej czołówki jest maksymalny dystans świecenia. Jeżeli zależy ci na oświetlaniu jak najodleglejszych elementów, wybierz czołówkę Icon, której dystans sięga 125 metrów lub inne modele, które pod tym względem są w czołówce. Do takich modeli należą czołówki: Spot, Storm, Revolt czy Cosmo. Tego typu czołówki Black Diamond przydają się szczególnie do aktywności, w których użytkownik szybko się porusza. Jazda na rowerze czy na nartach to przykłady takich sytuacji. W większości tradycyjnych wypadów w góry wystarczy nam czołówka ze średnim dystansem, na przykład Astro czy Cosmo.
Duży wybór czołówek Black Diamond pozwala dobrać model zgodnie ze swoimi potrzebami. Jednym z ważnych parametrów czołówki jest jej zasięg. Odegłość, na jaką może świecić czołówka, czasem zupełnie determinuje jej wybór.
Czy brać dodatkowe baterie? W swojej górskiej karierze wiele razy zadawałam sobie i innym to pytanie. Warto wiedzieć jak długo jest w stanie świecić czołówka na jednym komplecie baterii oraz czy wystarczy nam to na zaplanowaną akcję. Czołówki ze średniej półki cenowej (do 200 złotych) na maksymalnej mocy potrafią świecić nawet do 50 godzin i jest to naprawdę dobry wynik.
Pamiętaj, że czołówki mają regulację mocy. Warto dopasowywać ilość światła do sytuacji. Dzięki temu jeden zestaw baterii będzie służyć ci dłużej. Producenci podają maksymalną i minimalną moc czołówki, a także czas działania dla każdej z tych mocy. Przykładowo, czołówka Spot (zobacz ją) potrafi świecić 4 godziny na maksymalnej mocy 325 lumenów i aż 200 godzin przy minimalnej mocy 6 lumenów.
Wybierając czołówkę warto zwrócić uwagę również na źródło zasilania. Większość modeli działa na zwykłe baterie czy akumulatorki AA/AAA. Są też jednak modele na specjalne dedykowane akumulatory (np. Actik Core) lub hybrydy czyli połączenie jednego i drugiego rozwiązania.
Oprócz zasięgu czołówki liczy się też czas świecenia. Grafika obrazuje stosunek maksymalnego czasu pracy w trybie oszczędnym i maksymalnym.
Przy tradycyjnych spacerach po górach waga takiego sprzętu jak czołówka nie ma większego znaczenia. Jest jednak sporo sportów, w których każdy gram jest na wagę złota. Wtedy warto zwrócić uwagę również na ten parametr. Na uwagę zasługuje tutaj czołówka Spot, która przy masie 86 gramów daje nam aż 325 lumenów. Najlżejszymi modelami są modele stworzone z myślą o biegaczach oraz czołówki dla dzieci. Najcięższym modelem czołówki Black Diamond jest Icon, który posiada większy zasobnik na baterie.
Przy wyborze źródła światła warto sobie odpowiedzieć na pytanie – do czego będziemy jej używać? Najbardziej uniwersalne są czołówki o największej liczbie trybów świecenia. Dzięki temu niezależnie od napotkanej sytuacji będziemy mogli skorzystać z naszej czołówki. Najczęściej spotykane tryby w czołówkach to: maksymalny, przyciemniony (niektóre czołówki oferują kilka poziomów przyciemnienia lub płynną regulację), stroboskopowy oraz tryby kolorowe: czerwony, niebieski i zielony. Część modeli czołówek oferuje również tryb rozproszonego i skupionego światła. Światło rozproszone pozwala na lepsze oświetlanie przedmiotów znajdujących się blisko, a skupione przedmiotów w oddali.
Czołówki marki Black Diamond oferują różną liczbę trybów. Najwięcej ma ich czołówka Storm, najmniej lekka i minimalistyczna czołówka Ion.
Czerwony tryb przydaje się często do czytania mapy nocą. Barwne śiwatło nie odbija się od laminacji i pozwala czasem lepiej dostrzegać szczegóły na mapie. Zastosowań jest oczywiście więcej. Dyskretne poruszanie się, biwakowanie, fotografowanie nocą…
Standard IP, czyli International Protection Rating, to parametr określający stopień ochrony obudowy urządzeń elektrycznych przed wodą i ciałami stałymi. Zapisywany jest w układzie IPXY, gdzie X stanowi ochronę przed ciałami stałymi, a Y przed wodą. Standard zawiera również litery dodatkowe, które jednak nie są stosowane w przypadku latarek czołowych. Jeżeli nie została podana jedna z cyfr, oznacza że producent nie zbadał danego parametru swojego produktu. Przykład: IPX8, oznacza że producent nie zbadał pyłoszczelności czołówki.
Wodoszczelność czołówek to często niedoceniany, a według mnie bardzo istotny parametr. Czołówka, która nie wytrzymuje chociażby drobnego deszczu, nie ma szans powodzenia w outdoorze. Wszystkie czołówki Black Diamond mają minimum standard IPX4. Jeżeli spodziewasz się działania w gorszych warunkach atmosferycznych lub chcesz używać czołówki również w wodzie, wybierz model z wyższym standardem.
Najwyższy standard używany przez Black Diamond to IPX8, który chroni przed zalaniem przy ciągłym zanurzeniu do 1 metra głębokości. W niektórych modelach stosowany jest również standard IP67, który chroni również przed wnikaniem pyłu do wnętrza czołówki. Z własnego doświadczenia jednak wiem, że brakiem pyłoszczelności nie należy się przejmować. Wszystkie modele Black Diamond, które przez lata używałam w jaskiniach (Cosmo, Spot, Revolt i Icon), bez problemu poradziły sobie zarówno z błotem jak i pyłem.
Czy czołówka jest naprawdę wodoodporna? Poprosiliśmy znajomego fotografa, żeby to dla nas sprawdził.
Producenci prześcigają się w stosowanych w czołówkach rozwiązaniach. Wybierając model dla siebie zwróć również uwagę na dodatkowe parametry.
Wskaźnik poziomu baterii przydaje się, jeżeli chcesz na bieżąco wiedzieć ile jeszcze wytrzyma twoja latarka czołowa. Black Diamond stosuje go w 3-stopniowej, kolorowej skali lub 6-stopniowej niebieskiej. Wystarczy, że spojrzysz na grafikę obok, a dowiesz się, jakie sygnały daje ci twoja czołówka Black Diamond.
Czy zdarzyło Ci się kiedyś zobaczyć palące się światełko na dnie plecaka? Mi nie raz. Dlatego dla mnie bardzo ważnym dodatkiem jest blokada włącznika. Nie pozwala ona również na niekontrolowane użycie czołówki przez zakochanych w zabawie światłem siostrzeńców mojego męża. Chwilę im zajmie rozwiązanie zagadki jak ciocia włącza tę latarkę.
Rodzaj baterii oraz system ładowania nie są zbyt zróżnicowane w przypadku czołówek Black Diamond. W większości stosowane są baterie AAA, czyli tak zwane małe paluszki. Jedynie w modelu Icon używa się baterii AA. Część modeli pozwala na ładowanie akumulatorków przez USB. Osobiście bardzo lubię to rozwiązanie. Przy długich wyjazdach nie muszę zabierać ze sobą zapasu baterii ani dodatkowych ładowarek, dzięki czemu oszczędzam naszej planecie nieco odpadów, a sobie miejsce w bagażu. Jeżeli na wyjeździe mam dostęp do prądu, stosuję ładowarkę do telefonu z dwoma portami USB. Wówczas przez noc ładuję zarówno telefon, jak i czołówkę. Często również ładuję czołówkę w trakcie podróży w samochodzie czy pociągu.
Na koniec spróbujemy pogrupować czołówki ze względu na odpowiednie zastosowanie. Nie jest to żaden stały podział, ale pozwala zorientować się, jaka czołówka będzie odpowiednia do konkretnego modelu działania.
Szukasz uniwersalnego modelu czołówki? Takie modele najlepiej sprawdzają się gdy chcesz mieć jedno źródło światła do wielu aktywności lub szukasz latarki czołowej na prezent. W takim wypadku polecam wybierać wśród modeli takich jak:
Czołówka Astro
Wśród wyższych modeli znajdziesz również takie, które z powodzeniem można nazwać uniwersalnymi. Pamiętaj jednak, że wyższy model to również wyższa cena.
Szukając produktu do wędrówek po górach, celuj w uniwersalne czołówki z wyższej półki. Na przykład takie jak:
Czołówka Storm
Nieco większa moc, zasięg oraz długość działania zapewna większe bezpieczeństwo i swobodę. Wysoki poziom ochrony przed wodą sprawi, że nie trzeba będzie martwić się pogodą, a wiele trybów działania sprawdzi się niezależnie od sytuacji.
Jeżeli wybierasz się pod namiot, to prawdopodobnie nie będziesz na obozowisku samemu. Dlatego na biwaku najlepiej sprawdzają się czołówki o niewielkiej mocy, za to o szerokim, rozproszonym strumieniu światła. Dzięki temu nie oślepiamy biwakowych współtowarzyszy, jednocześnie oświetlając bez problemu najbliższą okolicę czy wnętrze namiotu. Takimi czołówkami są między innymi:
Czołówka Spot
Wewnątrz namiotu i w pokoju schroniska przydaje się też czerwone światło. Dzięki niemu możesz coś znaleźć lub bezpiecznie wyjść na zewnątrz. Zapalając kolorowy tryb w czołówce nie pobudzisz też innych osób. Właśnie dlatego czołówki z kolorowymi trybami sprawdzają się dobrze w warunkach biwakowych.
Czołówka Sprinter
Planujesz biegi nocą? Wybierz model, który będzie przede wszystkim lekki i dobrze trzymający się na głowie. Chyba, że zamiast cieszyć się biegiem, co chwilę chcesz poprawiać latarkę na czole. Praktycznie każdy producent ma w swojej ofercie model dla miłośników nocnych biegów. Z pewnością sprawdzą się modele takie jak:
Czołówka Wiz
Jeżeli szukasz czołówki dla swojej pociechy, wybierz model o niewielkiej mocy i stosunkowo małym zasięgu. Możesz wybierać w czołówkach stworzonych specjalnie dla dzieci, takich jak:
ale również w tradycyjnych modelach na przykład Black Diamond Astro czy Petzl Tikkina.
Czołówka Stride
Na wypadek awaryjnych sytuacji warto mieć małą czołówkę zapasową. W tej roli bez problemu sprawdzą się:
Są to modele lekkie i kompaktowe, których z powodzeniem możesz użyć na wypadek utraty głównego źródła światła lub w sytuacji nieplanowanego przedłużenia się wycieczki. Małą czołówkę możesz nosić ze sobą również na co dzień w plecaku czy torebce. Taka czołówka pod ręką pomoże oświetlić drogę w ciemnej uliczce, zapewni bezpieczeństwo, gdy zajdzie potrzeba wędrówki poboczem nieoświetlonej ulicy, uratuje cię w przypadku awarii prądu.
Jeśli wciąż zastanawiasz się, którą czołówkę wybrać, skorzystaj z pliku, w którym zrobiliśmy porównanie czołówek Black Diamod – zobacz pdf tutaj.
Wiesz już jaką czołówkę wybrać do swoich potrzeb oraz na które parametry zwrócić uwagę? A może po przeczytaniu tego tekstu tym bardziej nie wiesz, co będzie dla ciebie najlepsze? Jeżeli dalej nie potrafisz się zdecydować – napisz do nas! Pomożemy wybrać ci odpowiednie do planowanych aktywności źródło światła.
