Chcąc zakupić bieliznę sportową, staniemy przed nie lada problemem. Ewolucja materiałów, jaka dokonała się w ostatnich latach, spowodowała dezaktualizacje wielu powszechnie uznanych zasad, dotyczących doboru tkanin. Jednocześnie marketingowa walka o klienta wygenerowała powstanie pewnych mitów, powszechnie powielanych, a nie mających zupełnie nic wspólnego z rzeczywistością. Jak zatem połapać się w tym gąszczu? Czym koszulka merino różni się od syntetycznej? I czy legginsy termoaktywne nadają się również dla mężczyzn? Postaram się odpowiedzieć na te pytania.
Zacznijmy od obalenia najpowszechniejszego mitu. Wielokrotnie spotkałam się – zwłaszcza wśród outdoorowych nowicjuszy – z mylnym pojmowaniem termoaktywności bielizny. Bywa ona kojarzona z „dawaniem ciepła”, „grzaniem”, bądź nawet „grzaniem i chłodzeniem” w zależności od warunków pogodowych.
Tymczasem żadna warstwa ubioru ani nas nie ogrzeje, ani nie ochłodzi – może co najwyżej lepiej bądź gorzej izolować nas od warunków zewnętrznych, opóźniając utratę wytworzonego przez organizm ciepła.
W tym wszystkim główna rola bielizny termoaktywnej jest zupełnie inna. Polega ona na „trzymaniu na dystans” wytworzonej w wyniku pocenia wilgoci. Po co? Z dwóch powodów. W zimnych warunkach, wychłodzony pot zawarty w mokrej koszulce spowoduje przyspieszone wychłodzenie organizmu, co może mieć negatywne skutki zdrowotne. Dla odmiany w warunkach gorących, ten sam pot wcale nas nie ochłodzi. Termoregulacja organizmu przez pocenie działa tak długo, jak pot może być odparowywany. Niestety, koszulka bawełniana pomimo swoich niewątpliwych zalet w codziennym użytkowaniu, będzie zatrzymywała wodę przy naszej skórze, nasiąkając niczym gąbka, blokując odprowadzanie ciepła przez parowanie potu. I tu uwidacznia się cudowna cecha bielizny termoaktywnej – jej hydrofobowość.
Zobacz koszulki termoaktywne damskie i koszulki termoaktywne męskie w naszym sklepie.
Materiały sportowe nie lubią się z wodą, nie nasiąkają nią i przepuszczają na zewnątrz, dalej od naszego ciała (tu zaczyna się rola tkanin typu polar oraz membran – wilgoć tę trzeba odprowadzić coraz dalej). Oczywiście jak wszystko co na siebie założymy, również bielizna termoaktywna zapewni nam nieco (więcej lub mniej w zależności od rodzaju i grubości użytego materiału) izolacji termicznej, jednak nie to jest jej główną rolą.
Jest to właściwie półprawda. Faktycznie, powszechnie używana w miejskim świecie bawełna jest zaprzeczeniem termoaktywności. Również od pierwszej lepszej wełny nie możemy oczekiwać pożądanych w sportach outdoorowych właściwości. Dodatkowo jeśli chodzi o ceny bielizny termoaktywnej, to faktycznie na niższej półce spotkamy raczej same syntetyki. Stąd też utarł się mit, że bielizna termoaktywna musi być syntetyczna.
Niewątpliwie, każdy rodzaj włókna poliestrowego czy polipropylenowego będzie nasiąkać wodą w minimalnym stopniu w porównaniu z bawełną. Przy ograniczonym budżecie wyznacznikiem przydatności bielizny będzie zatem już sama zawartość poliamidu i polipropylenu w składzie. Jest to jednak dopiero przedsionek świata tkanin sportowych. Okazuje się, że bardzo ważne miejsce zajmuje w nim włókno naturalne – wełna merynosów – jednej z ras owiec. Co więcej, jest to materiał deklasujący większość syntetycznych odpowiedników!
Znakomita większość materiałów syntetycznych używanych do produkcji bielizny sportowej składa się z poliestru, polipropylenu, polichlorku winylu i elastanu, które występują w odzieży w zmiennych proporcjach. Niektórzy wytwórcy tkanin sportowych opracowali w oparciu o te materiały własne włókna, takie jak Coolmax czy PowerStretch, obrabiając je w sposób mający na przykład zminimalizować chłonięcie nieprzyjemnych zapachów, czy zwiększyć izolację termiczną.
Rynek tkanin syntetycznych jest obecnie bardzo różnorodny i w grupie syntetyków znajdziemy zarówno takie, które świetnie sprawdzą się w upalny letni dzień, jak również odpowiednie na mniej intensywną aktywność w zimnej porze roku. Spotkamy również dodatki takie jak włókna srebra czy bambusa, mające ograniczyć rozwój bakterii.
Obok całej gamy materiałów syntetycznych, coraz większą popularność zdobywa wełna merino. Materiał ten posiada najważniejszą własność tkanin syntetycznych w postaci hydrofobowości. Z moich obserwacji wynika, że jest ona nieco mniejsza niż w przypadku syntetyków, jednak w zupełności wystarczająca. Zauważam to w czasie prania i suszenie odzieży merino, w czasie użytkowania jest to właściwie nie do uchwycenia.
Dodatkowo materiał ten jest zdecydowanie przyjemniejszy w dotyku niż syntetyki. Nie ma wiele wspólnego z gryzącą wełną z babcinych swetrów, do jakiej wielu z nas przywykło. Poza tym bielizna merino jest wręcz wybitnie odporna na pochłanianie nieprzyjemnych zapachów. O ile zdarzało mi się pozbywać starej, syntetycznej bielizny sportowej z powodu utrwalonego nieprzyjemnego zapachu, o tyle w odzieży z merino nigdy tego problemu nie było. W moim subiektywnym odczuciu, przewaga wełny merynosa jest szczególnie wyraźna w porze zimowej.
Zobacz produkty z kategorii bielizna termoaktywna damska merino i bielizna termoaktywna męska merino.
Jakość i właściwości bielizny termoaktywnej składa się z kilku czynników, które możemy podzielić na trzy „poziomy”.
Poziomem pierwszym, podstawowym, jest tworzywo. Jak wspomnieliśmy, bawełna będzie miała zupełnie inne właściwości niż poliester. Poziom drugi, wyższy, to rodzaj włókna. Z tego samego materiału da się wyprodukować włókna o różnych właściwościach – jaskrawym przykładem jest ocieplina Primaloft, wykonana z poliestru. Jako, że nowe tworzywa nie są opracowywane zbyt często, wyścig zbrojeń między producentami tkanin toczy się głównie na poziomie włókien. Ten sam poliester może uzyskać jeszcze lepszą hydrofobowość, lekkość czy też sprężystość, przekładającą się na lepszą izolację termiczną. Wszystko zależy od włókien, w które zostanie uformowany.
Ostatnim poziomem jest tkanina czy też dzianina. Włókna mogą zostać splecione na różne sposoby, a od gęstości splotu i gramatury będą zależeć właściwości takie jak wiatroszczelność, czy poziom izolacji termicznej.
W przypadku doboru bielizny termoaktywnej, główną cechą odróżniającą produkty z tego samego włókna, będzie gramatura. W doborze gramatury na szczęście ma zastosowanie najprostsza logika – na wyższe temperatury tkaniny lżejsze, na mrozy – tkaniny o gramaturze większej. Ponadto gramatura przełoży się na odporność mechaniczną materiału.
Nawet najbardziej konserwatywni w kwestiach ubioru panowie muszą zaakceptować fakt, że nie tylko bielizna termoaktywna damska musi być obcisła. Przylegający krój zapewnia właściwe transportowanie wilgoci z dala od skóry. Dotyczy to nie tylko syntetyków. Bielizna merino męska będzie równie przylegająca jak damska, różniąc się oczywiście szczegółami kroju, dopasowanymi do nieco innej anatomii.
Luźna termoaktywna koszulka czy inny element sportowej bielizny nie spełni właściwie swojej roli! Dla komfortu psychicznego Panów, męskie legginsy merino lub syntetyczne nazwijmy kalesonami. Panie mają dodatkowo szerszy wybór – bielizna merino damska to nie tylko majtki, legginsy i koszulki, lecz także biustonosze merino i sportowe topy.
Jeśli chcemy zachować wszystkie wymienione wcześniej właściwości bielizny termoaktywnej, niezwykle istotna jest właściwa pielęgnacja. Nie są to produkty, które możemy wrzucić do pralki na 60 stopni bez obawy o zmianę właściwości. Warto stosować się do zaleceń producentów, a ci zazwyczaj sugerują pranie ręczne lub zastosowanie w pralce odpowiadającego mu programu. Ważne jest także ustawienie dość niskiej temperatury, rzędu 30 lub 40 stopni Celsjusza. Stosując nieodpowiednie metody prania, możemy spodziewać się pogorszenia hydrofobowości i właściwości włókien. Nasza bielizna zacznie mocniej nasiąkać wilgocią z potu, może się skurczyć lub rozciągnąć, a także utratcić odporność na wchłanianie nieprzyjemnych zapachów.
Biorąc pod uwagę, że bielizna termoaktywna nie jest czymś, co wymieniamy na nowe po miesiącu, warto starannie ją wybrać i dbać o nią. Jeśli wybierzemy odpowiedni materiał i będziemy pilnować się, stosując odpowiednie metody prania, wtedy dobra bielizna termoaktywna może posłużyć nam naprawdę długo. Nieważne czy będzie to koszulka syntetyczna, legginsy merino, czy inny element sportowej garderoby.
