Liny do wspinaczki i prac wysokościowych to kilkadziesiąt splecionych włókien, którym powierza się swoje zdrowie i życie. Przed kilkoma miesiącami na blogu został opublikowany tekst o tym, jak dbać o liny wspinaczkowe. Ten wpis uzupełnia temat i wyjaśnia, co zagraża linom do wspinaczki, eksploracji jaskiń i prac na wysokościach. Czy wiesz jakie zagrożenia czyhają na liny wspinaczkowe?
Poświęć kilka minut na lekturę, a dowiesz się przed czym trzeba chronić liny do wspinaczki, eksploracji jaskiń i wysokościówki. Jest wiele czynników, które mogą poważnie i nieodwracalnie uszkadzać liny. Zaprezentuję je i pokażę przykłady, które powinny sygnalizować, że linę wspinaczkową lub przemysłową należy wycofać z użytku. Gdy będziesz unikać zagrożeń, twoja lina na dłużej zachowa swoje właściwości, a twoja praca i sportowe działania będą bezpieczniejsze.
Przeczytaj też tekst: „Jak dbać o linę wspinaczkową”
Wiele osób trzyma linę w garażu lub przewozi ją w bagażniku samochodu. Najczęściej właśnie w takich sytuacjach zdarzają się jej poważne uszkodzenia. Zarówno dynamiczna lina wspinaczkowa, jak i statyczna lina przemysłowa, powinna być trzymana z dala od wszelkich chemikaliów,. W szczególności dotyczy to silnych kwasów. Kwasy są szczególnie niebezpieczne dla lin, ponieważ ich działanie często jest niewidoczne dla oka, a może powodować uszkodzenia zarówno oplotu jak i jej rdzenia. Dlatego przechowuj i transportuj swoją linę ostrożnie. Jeżeli twoja lina weszła w kontakt z chemikaliami lub kwasami – nie ryzykuj! Taka lina powinna zostać natychmiast wymieniona.
W pracach na wysokości często pojawia się pytanie – czy zachlapanie liny farbą jest powodem do jej wycofania z użytku? Oczywiście, że tak. Włókna liny wchodzą w reakcje z farbami, sprey’ami, olejami i innymi chemikaliami i taka lina staje się niebezpieczna.
Przykładami popularnych chemikaliów i kwasów niszczących liny są: kwas i opary z akumulatorów samochodowych, proszek do prania, substancje oleiste, farby, rozpuszczalniki.
Zabrudzenie farbą – częste uszkodzenie liny i częsty powód do wycofania
Lubisz się wygrzewać na słońcu? Jeżeli tak, to pamiętaj, że twoja lina wspinaczkowa lub przemysłowa niekoniecznie. Chroń linę przed niekorzystnym dla niej działaniem słońca. Promieniowanie UV powoduje spadek wytrzymałości, zmniejszenie elastyczności, przesztywnienie liny oraz blaknięcie kolorów. Dlatego nie susz liny w pełnym słońcu i nie wystawiaj jej niepotrzebnie na promieniowanie UV.
Mokre liny mają dużo mniejszą zdolność do dynamicznego pochłaniania energii, zmniejsza się ich wytrzymałość. Mokra lina staje się cięższa i trudniej się ją obsługuje. Połączenie wilgotności z niską temperaturą może powodować jej zamarzanie. Wtedy lina nie tylko traci swoje właściwości i nie zapewnia pełnego bezpieczeństwa. Prowadzenie przyrządów po takiej linie jest mocno utrudnione. Jeżeli planujesz działania w warunkach zimowych, warto zainwestować w liny impregnowane. Tego typu liny są bardziej odporne na działanie wody i zimna.
Brudna lina nie tylko źle wygląda, ale stopniowo i „po cichu” robi się coraz mniej bezpieczna. Jeżeli nie dbamy o czystość naszej liny, to staje się ona sztywniejsza i trudniejsza w użytkowaniu. Szczególnie niebezpieczne są pyły, drobinki, ziarenka występujące w glebie czy skale, które mogą przedostawać się do wnętrza liny i uszkadzać włókna rdzenia i oplotu. Z tego powodu nie trzymaj liny na ziemi, nie depcz jej i chroń od zabrudzeń.
Podczas wspinaczki używaj płachty na linę. Zabrudzenia niszczą włókna oplotu i rdzenia
W przypadku lin wspinaczkowych torba na linę z płachtą to nie sprzedażowa fanaberia branży outdoorowej. Według mnie to niezbędny element, który należy zabierać ze sobą na wspinaczkowe wyjazdy w skały. Torba nie tylko ochroni twoją linę, ale również pozwoli zmieścić niezbędny sprzęt wspinaczkowy, a także wygodnie przetransportować go na miejsce wspinaczki.
Po zakończonym wyjeździe pamiętaj, żeby usuwać powstałe na linie zabrudzenia. Jeżeli robisz to na bieżąco, twoja lina wspinaczkowa dłużej zachowa swoją żywotność. W zależności od intensywności ubrudzenia liny możesz to zrobić wykorzystując płyn do prania lin, szczotkę do mycia lin lub po prostu przecierając linę wilgotną szmatką.
Wszelkie mechaniczne uszkodzenia są dla lin bardzo niebezpieczne. Szczególne niebezpieczeństwo stwarzają ostre krawędzie i załamania. Mogą one powodować poważne uszkodzenia zarówno oplotu liny jak i jej rdzenia, łącznie z całkowitym przerwaniem liny. Pamiętaj żeby podczas wspinaczki, prac na wysokości, czy w trakcie innej aktywności linowej zwracać uwagę na prowadzenie swojej liny i jeżeli to tylko możliwe zabezpieczaj lub oddalaj ją od ryzykownego miejsca. W pracach na wysokości do zabezpieczania ryzykownych miejsc popularne są osłony na liny (zobacz).
Lina uszkodzona na ostrych krawędziach
Również przetarcia i zmechacenia oplotu lin są zagrożeniem i nie należy ich lekceważyć. Mogą powstawać od kontaktu liny z kamieniami, przyrządami czy karabinkami. Mechacenie się liny jest normalnym procesem jej używania i starzenia się, jednak zjawisko to powinniśmy uważnie obserwować. Przykłady nadmiernie zmechaconych czy przetartych lin (oraz kilka innych uszkodzeń) zobaczysz na zdjęciach poniżej. Takie liny (lub ich fragmenty) powinny zostać wycofane z użycia.
Przy dużym tarciu potrafi wytworzyć się na tyle dużo ciepła, że poliamidowe włókna mogą zacząć się topić. Szczególnie niebezpieczne jest tarcie liny o linę (np. zaciągnięcie się źle ułożonego węzła). Lina może stopić się także podczas szybkich zjazdów lub innych operacji sprzętowych na linie. Przyrządy. które nadmiernie nagrzewają się uszkadzają linę przez kontakt ze zbyt dużą temperaturą. Zniszczone od zbyt wysokiej temperatury liny rozpoznasz po szklistych lub sklejonych fragmentach. W miejscach nadtopienia lina będzie też sztywniejsza i twardsza.
Na ten parametr nie ma się wpływu, jednak nie należy go lekceważyć. Po upływie „terminu ważności” liny należy ją wycofać z użycia. Producent dokładnie określa ile można użytkować linę wspinaczkową lub statyczną. Zwykle jest to 10 lat, ale warto to sprawdzić w instrukcji dołączanej do liny.
Lina desantowa Lanex – przykład zmechacenia się liny powodowany użyciem i wiekiem
Jest jeszcze objawów widocznych na linach, które powinny zapalić w twojej głowie czerwoną lampkę. Należy rozważyć wycofanie liny z użytku, gdy tylko dostrzeże się:
Jeżeli lina potrafi stać jak kobra to znak, że jej czas dawno się skończył
Jeżeli nie jesteś pewny, czy twoja lina nadaje się do użytku, możesz oddać ją specjalistom. Skalnik świadczy usługi przeglądów i okresowych inspekcji sprzętu do prac wysokościowych i wspinaczki. Wśród pracowników Skalnika są certyfikowani kontrolerzy SOI, którzy wprwanym okiem mogą ocenić twój szpej do prac wysokościowych lub wspinaczki. Zapoznaj się z ofertą kontroli sprzętu na podstronie przeglądy SOI.
