Niedźwiedzie w górach – zasady zachowania
Porady

Niedźwiedzie w górach – zasady zachowania

Natalia Tkacz / 25 czerwca 2021

Spotkanie z niedźwiedziem to niesamowita, zapierająca dech w piersiach przygoda… której zdecydowanie warto unikać, dla własnego bezpieczeństwa. Życie i górskie szlaki potrafią jednak pisać rozmaite scenariusze, dlatego bliski kontakt z tym największym, polskim drapieżnikiem może przytrafić się Tobie w najmniej spodziewanym momencie.

Dlatego właśnie powstał ten wpis – abyś zawczasu przygotował się na każdą, górską ewentualność, również tę dużą (dorosłe osobniki ważą nawet 350kg!), włochatą i brunatną.

Możesz spotkać niedźwiedzie w Tatrach, ale nie tylko

Natknięcie się na misia w polskich górach to dość prawdopodobny scenariusz, szczególnie, jeśli wybierasz się w Tatry, Bieszczady, Beskid Żywiecki, Sądecki i Niski czy na Pogórze Przemyskie. Miśki żyjące w naszym kraju to niedźwiedzie brunatne, które stanowią część populacji karpackiej, zasiedlającej również górskie obszary Czech, Słowacji, Ukrainy, Rumunii oraz Serbii. W Europie zachodniej niedźwiedzie w górach można spotkać w Pirenejach, Apeninach i włoskiej części Alp. W ostatnich latach populacja niedźwiedzia brunatnego w Polsce stopniowo wzrasta, największą liczebność osiągając na terenie Bieszczad.

Tatry to nie tylko niedźwiedzie. Poznaj innych mieszkańców tych gór i kliknij tutaj.

mały niedźwiedź brunatny
Nawet taki mały „miś”, to wielkie zagrożenie. (fot. Janko Ferlič, Unsplash)

Niedźwiedź w górach – słodziak, którego lepiej nie przytulać

Przede wszystkim unikaj spotkania. Niedźwiedź w Bieszczadach, czy w Tatrach, to nie pluszowy miś, o czym łatwo zapomnieć, oglądając w internecie zdjęcia jego puchatego, słodkiego pyszczka. Człowiek nie widnieje na liście jego ulubionych dań obiadowych i nie zdarza się, aby niedźwiedź celowo polował na ludzi. Czasem bywa jednak tak, że niechcący misia zaskoczymy, na przykład bezgłośnie wędrując pod wiatr lub poruszając się w gęstwinie poza szlakami.

Niedźwiedź na szlaku to również wcale nie taki rzadki widok, gdyż misie to leniuszki. Żeby ułatwić sobie poruszanie po trudnym, górskim terenie, niedźwiadek potrafi skierować swoje łapy na ludzkie trakty, jednak robi to głównie po zmroku. Co zrobić, aby zminimalizować ryzyko spotkania z tym drapieżnikiem?

  • Poruszaj się za dnia i wyłącznie po wyznaczonych szlakach. Pamiętaj o tym, że jesteś w górach wyłącznie gościem, dlatego w dobrym tonie jest chodzić i biwakować tylko w miejscach do tego przeznaczonych. To dlatego, gdy jedziesz w Tatry mapa i wytyczone szlaki powinny wyznaczać przebieg Twoich wycieczek.
  • Kiedy idziesz gęstwiną lub zaskoczy Cię zmrok, staraj się głośniej rozmawiać lub podśpiewywać, aby poinformować niedźwiedzia o tym, że nadchodzisz.
  • Nie zostawiaj odpadków i nie dokarmiaj! To właśnie śmieci są jedną z głównych przyczyn nasilenia zjawiska synantropizacji, czyli oswajania dzikich zwierząt. W przypadku takich miejsc jak Bieszczady czy Tatry niedźwiedź wabiony smakowitymi kąskami w okolice ludzi, może być przyczyną nasilenia niebezpiecznych zdarzeń. Podczas biwaku jedzenie staraj się podwiesić na drzewie z dala od Twojego obozowiska (to samo tyczy się brudnych naczyń).
  • Nie podchodź, by zrobić sobie selfie z misiem. Kidy widzisz, że niedźwiedź brunatny przechodzi obok, postaraj się powoli zwiększyć swoją odległość od niego.

Niektórych spotkań jednak nie da się uniknąć, nawet mimo największych starań. Przed Tobą stoi niedźwiedź jak się zachować w takiej sytuacji?

Spotkanie z niedźwiedziem – jak się zachować

  1. Nie krzycz ani nie wykonuj żadnych gwałtownych ruchów, które mogą miśka rozjuszyć. Nie patrz mu w oczy i nie odwracaj się do niego plecami. Powolnym krokiem wycofuj się, zwiększając odległość od niedźwiedzia. Staraj się przy tym przemawiać do niego spokojnym, ale stanowczym głosem – daj się rozpoznać jako człowiek. Nie biegnij – u drapieżników takie zachowanie może pobudzić instynkt łowiecki (coś ucieka, muszę za tym gonić!).
  2. Odpuść wchodzenie na drzewa czy zbieganie z górki – niedźwiedź brunatny Tatry pokonuje znacznie sprawniej niż najszybszy człowiek, a w dodatku jest wybornym „drzewołazem”.
  3. Dzieci weź na ręce i/ lub mocno trzymaj blisko siebie. Nie pozwól im krzyczeć ani piszczeć i staraj się uspokajać je głosem (to pomoże udobruchać również niedźwiedzia). Oddalaj się z dziećmi na bezpieczną odległość i nie pozwól im biegać.
  4. Psa trzymaj zawsze na smyczy. Nie możesz ryzykować, że biegający luzem pies odnajdzie niedźwiadka, rozjuszy go i przybiegnie do Ciebie w poszukiwaniu ratunku. Jeśli spotkanie z niedźwiedziem trwa i widzisz, że misiek szykuje się z atakiem na Twojego czworonoga spuść go ze smyczy – zarówno on, jak i Ty macie wtedy większe szanse na przeżycie.
niedźwiedź brunatny
Niedźwiedź to największy drapieżnik, jakiego możesz spotkać w górach. Najlepiej nie wchodzić mu w drogę. (fot. Janko Ferlič, Unsplash)

Niedźwiedź atakuje – jak się zachować

Atak niedźwiedzia może mieć dwojaki charakter:

  • obronny: przestraszony miś broni siebie, potomstwa lub pożywienia
  • drapieżny: z jakiejś przyczyny niedźwiedź uznaje Cię za potencjalny kąsek

Podstawowe zasady postępowania

  • Unieś ręce nad głowę, aby wydać się większy. Wydawaj z siebie głośne, niskie dźwięki, cały czas próbując się wycofać. Jeśli to nie pomaga, połóż się brzuchem do ziemi, ręce splatając za szyją (ramiona przyciskaj do uszu). Ochronisz w ten sposób głowę oraz narządy jamy brzusznej.
  • Nogi rozstaw szeroko – miśkowi trudniej będzie przewrócić Cię na plecy.
  • Jeśli masz plecak trekkingowy nie zdejmuj go, gdyż zapewni podstawową ochronę Twoim plecom.
  • Staraj się zachować względny spokój – kiedy atak jest czysto obronny, a niedźwiedzica/niedźwiedź zobaczy, że nie stanowisz już zagrożenia, po kilku minutach odpuści i odejdzie od Ciebie.

Ataki obronne są zwykle kilkuminutowe (ok. 2 min) – kiedy niedźwiedź na szlaku uzna, że zneutralizował zagrożenie, od razu odpuszcza. W przypadku tych drugich ataków…cóż. Miś nie da Ci spokoju, dlatego musisz robić co tylko zdołasz, aby spróbować ujść z życiem. Niestety, kiedy niedźwiedź zaatakuje ,,drapieżnie” nie masz z nim większych szans i właśnie dlatego tak ważne jest unikanie spotkania z tym drapieżnikiem.

W Bieszczady, gdzie występuje największa liczba miśków w Polsce, możesz zabrać ze sobą gaz na niedźwiedzie. Przed wyjazdem upewnij się jednak, że wiesz jak go obsługiwać i używaj go tyko wtedy, gdy drapieżnik podejdzie do Ciebie bardzo blisko (nie psikaj gazem pod wiatr!).

 

Gdy często jeździsz w góry, to scenariusz pt.: ,,spotkanie z niedźwiedziem”warto przećwiczyć z przyjaciółmi choć raz do roku, abyś w razie potrzeby bez zastanowienia wiedział co robić.

Jeśli chcesz poznać więcej wskazówek, dotyczących kontaktu z innymi, górskimi zwierzętami przeczytaj mój poprzedni wpis na blogu. Poznaj zwierzęco-ludzki savoir vivre i bądź bezpieczny w górach!

Spodobał Ci się ten artykuł? Podziel się nim:
Zobacz również:

Możliwość komentowania została wyłączona.