Kwestia regulacji uprzęży wspinaczkowej nie powinna być pomijana. Od jej prawidłowego dopasowania zależy to, czy rzeczywiście zapewni Ci bezpieczeństwo podczas wspinaczki i odpadania. Szczególnie w tym drugim wariancie.
Biodrowa uprząż wspinaczkowa to wynalazek, który ułatwił asekurację i przyczynił się do eliminacji tak wielu urazów spowodowanych nieprawidłową asekuracją. Niejeden z Was słyszał na pewno opowieści pierwszych pokoleń wspinaczy, którzy na początku swoich przygód w skałach wiązali się samą liną na wysokości klatki piersiowej. Upadek z dużej wysokości i wyłapanie osoby w taki sposób asekurowanej groziło poważnym uszkodzeniem kręgosłupa, a nawet przerwaniem rdzenia kręgowego. Współczesne uprzęże są w daleko wyższej klasie bezpieczeństwa. Pod warunkiem, że korzystamy z nich prawidłowo.
Uprząż wspinaczkowa składa się z takich elementów, jak: pas biodrowy wyłożony miękką, wentylującą pianką, taśmy udowe, łącznik oraz uchwyty sprzętowe. Sposoby regulacji będą zależały od ilości klamer w pasie i od tego, czy będą one obecne w pętlach udowych. Do tego przejdziemy za chwilę.
Uprząż wspinaczkowa dla kobiet może się nieco różnić od wersji dla mężczyzn. Producenci, którzy coraz częściej oferują podział modeli na damskie i męskie, odpowiadają na potrzeby swoich klientów, uwzględniając różnice anatomiczne pań i panów. Damska uprząż wspinaczkowa będzie miała inaczej wyprofilowany pas biodrowy, ze względu na szerszą miednicę. Może też być wyposażona w grubszą warstwę pianki, aby chronić wystające kolce biodrowe. W przypadku damskich modeli zwykle proporcje elementów uprzęży również będą nieco inne względem modeli uniwersalnych lub męskich.
Na samym początku, przy wyborze uprzęży należy dobrać odpowiedni dla siebie rozmiar. Producenci zwykle posługują się znaną rozmiarówką (S/M/L) podając w tabelach zakres regulacji obwodu w centymetrach dla każdego rozmiaru. Wybierając uprzęże sportowe, to dopasowanie będzie szczególnie ważne ze względu na to, że do wspinaczki sportowej zakładamy przeważnie cienkie ubrania, a pętle udowe tego rodzaju uprzęży często nie są regulowane. We wspinaczce sportowej, w której liczy się każdy gram, działa zasada im mniej – tym lepiej. Stąd uprzęże dedykowane tej aktywności, np. uprząż Petzl Hirundos, będą wyposażone tylko w jedną klamrę.
Uprzęże do wspinaczki górskiej muszą zapewnić Ci większy zakres regulacji obwodu zarówno pasa, jak i nogawek. W górach wspinasz się w bardzo różnych warunkach. Czasem pod uprząż założysz cienkie, wiatroodporne spodnie i lekką bluzę, a kiedy indziej – grube, zimowe softshelle. W obu przypadkach musisz mieć swobodę ruchu, ale także możliwość dobrego dopasowania, by uprząż nie wisiała na Tobie luźno.
Stąd w uprzężach dedykowanych aktywności górskiej zauważysz np. dwie klamry w pasie i regulowane pętle udowe. Dwie klamry, zamiast jednej (jak w przypadku większości uprzęży sportowych), dają większy zakres regulacji obwodu. Ponadto ułatwiają centralne ustawienie łącznika i symetryczną pozycję szpejarek, niezależnie od tego, jak mocno ściągasz pas biodrowy. Regulowane nogawki to konieczność we wspinaczce górskiej, jak już wiesz. Przykładem takiego modelu będzie np. w pełni regulowana uprząż Black Diamond Momentum 4S.
Mamy rozmiary, znamy przeznaczenie uprzęży, wybraliśmy model odpowiedni do preferowanego rodzaju wspinaczki. Jak zatem założyć tę uprząż i dopasować ją do sylwetki, by nie sprawiała nam dyskomfortu i gwarantowała bezpieczeństwo?
Łatwym sposobem na poprawne założenie uprzęży jest ułożenie jej na podłodze w taki sposób, aby pas biodrowy był na zewnątrz, a pętle udowe w środku. Łącznik i klamra do regulacji obwodu pasa powinny znajdować się z przodu. Zwróć uwagę na to, czy tasiemki łączące pętle udowe z pasem biodrowym nie są skręcone i dopilnuj, aby łącznik nie był odwrócony.
Gdy uprząż poprawnie ułożymy na ziemi, wchodzimy w nogawki i chwytając za pas biodrowy, wciągamy całość na siebie. Pas biodrowy powinien znaleźć się nieco nad kolcami biodrowymi.
Za pomocą paska i klamry (lub klamer) ściągamy pas biodrowy tak, aby nie osuwał się na kolce biodrowe, tylko był przez nie blokowany. Zasada jest następująca: pas biodrowy powinien być dość dobrze dopasowany do Twojego ciała. Na tyle, żeby pod pas dało się włożyć płaską dłoń, ale żeby jej obrócenie nie było możliwe.
Za luźny pas nie zapewni Ci bezpieczeństwa podczas odpadania, a za ciasno ściągnięty – będzie krępował ruchy i powodował dyskomfort. Pamiętaj, aby po regulacji obwodu, łącznik pozostał w pozycji centralnej.
Pętle udowe mogą pozostać luźniejsze. Zbyt mocno zwężone przyprawią Cię o podrażnienia i otarcia. Pamiętaj jednak, by nie zostawić ich zupełnie niedopasowanych, bo również nie spełnią swojej roli podczas lotu, ani nie dadzą odpowiedniego podparcia w trakcie asekuracji ze stanowiska. Uprzęże w pełni regulowane nie stwarzają tu żadnych ograniczeń. W modelach przeznaczonych do wspinaczki sportowej, które nie posiadają klamer w pętlach udowych, zwróć uwagę na obwód nogawek jeszcze przed zakupem uprzęży. Sprawdź na niezbyt grubych spodniach, czy taśmy udowe nie odstają od uda bardziej niż na kilka centymetrów. Poruszaj się w uprzęży, by stwierdzić, czy nie krępują Ci ruchów.
Przy wyborze rozmiaru kieruj się tym, czy Twój obwód pasa mieści się mniej więcej pośrodku zakresu regulacji obwodu uprzęży. Jeżeli po założeniu uprzęży ściągniesz pas biodrowy do maksimum, a wciąż będziesz mieć dużo luzu pomiędzy pasem a ciałem – uprząż jest zdecydowanie za duża. Weź rozmiar mniejszą. Jeśli natomiast maksymalne poszerzenie pasa biodrowego nie spowoduje, że uprząż zsunie Ci się na biodra lub spadnie – weź rozmiar większą. Po założeniu i odpowiednim dopasowaniu uprzęży, paski do regulacji powinny sięgać szlufek zabezpieczających. Pasek nie powinien kończyć się przy samej klamrze, ani wystawać mocno poza ostatnią szlufkę.
Skoro już wiesz, jak poprawnie dopasować uprząż do swojej sylwetki – korzystaj z tej wiedzy mądrze! Pamiętaj, że bezpieczeństwo powinno znajdować się na pierwszym miejscu. Zaraz za nim stoi komfort i swoboda poruszania się. Te dwa czynniki powinny być najważniejsze przy wyborze uprzęży. Na rynku istnieje tak wiele modeli, że z pewnością znajdziesz wśród nich coś dla siebie. W razie jakichkolwiek wątpliwości związanych z doborem odpowiedniej uprzęży odsyłam do artykułu, z którego dowiesz się jak wybrać uprząż wspinaczkową.
