Zaczyna się entuzjastycznie: spacer po lesie, trekking wiodący przez górski las iglasty, biwak. Wszystko krzyczy: tak, tak, tak. A potem wracasz i czujesz, że coś się lepi. Rękaw kurtki przykleja się do boku, przy wstawaniu z ławki słyszysz charakterystyczne „plask”, do plecaka lgnie igliwie i liście. I już wiesz: żywica. W tym momencie zwykle na usta same cisną się słowa powszechnie przyjęte za niecenzuralne (przynajmniej w moim przypadku). Bo wiem, że nadchodzi walka o usuwanie żywicy z materiałów. Jak usunąć żywicę? Jak zrobić to w sposób, który pozwoli pozbyć się pozostałości żywicy i nie zniszczy tkaniny? Przygotowałam dla Ciebie kilka podpowiedzi.
Zanim przejdę do tego jak zmyć żywicę i pozbyć się jej resztek z ubrań, trzeba wyjaśnić dlaczego warto poznać sprawdzone sposoby, a nie rzucać się na oślep z rozpuszczalnikiem, szczotką lub natychmiast wrzucać ubrania do pralki.
Żywica jest substancją, którą wytwarzają rośliny, szczególnie drzewa iglaste. Jej produkcja odbywa się pod korą, a sama wydzielina służy do zabezpieczenia „ran drzewa” czyli miejsc, gdzie kora została uszkodzona. Drzewa iglaste potrafią wydzielać żywicę długo po uszkodzeniu kory. Posiada przyjemny zapach, ale nie daj się zwieść. Cała reszta jest znacznie mniej przyjemna. W jaki sposób możesz się nią wybrudzić? W zasadzie w każdy – przez otarcie o drzewo, wsparcie się na nim, siedzenie na ściętych pniach drzew, dotknięcie ułożonego do transportu, ściętego drewna, a nawet wzięcie do rąk i wytarcie o ubranie świeżej szyszki. Możliwości jest mnóstwo.
Zapewne wiesz z własnego doświadczenia, że żywica jest lepka i brudzi wszystko, czego dotknie. Dlatego jej usuwanie jest tak trudne. Świeża, niezaschnięta żywica to prawdziwy dopust. Pierwsze gorączkowe myśli: co z tym zrobić? sprać żywicę? zeskrobać? wylać na nią rozpuszczalnik? Niestety substancja ta nie rozpuszcza się w wodzie, więc zanim wrzucisz wybrudzone ubrania do pralki, musisz pozbyć się żywicy. Inaczej nie za wiele z tego wyjdzie, a ubranie po wyjęciu z pralki będzie tak samo poplamione jak przed włożeniem.
Lubisz spędzać czas w lesie? Zobacz jak legalnie nocować w lesie. Przeczytaj artykuł –> „Zanocuj w lesie – zasady programu„.
Jeżeli już spotka Cię to „szczęście”, jakim jest plama z żywicy, nie panikuj. Nie oznacza to, że Twoje ubranie jest zniszczone i nic nie da się z nim zrobić. Trzeba tylko działać metodycznie i spokojnie i dać żywicy i sobie czas. Usunięcie żywicy, która jeszcze nie zastygła jest jednym z gorszych pomysłów jaki możesz zrealizować. Jest duże prawdopodobieństwo, że tylko zwiększysz zasięg plam i przeniesiesz je na ręce i inne części odzieży lub sprzętu.
Żywica przylepia się do włókien, ale na szczęście nie wnika głęboko w struktury materiału. Plamy z żywicy pozostają na powierzchni. Przede wszystkim daj im zaschnąć. A gdy to się stanie nie wyrywaj, nie ścieraj i nie wykruszaj jej na siłę. W przypadku delikatnych tkanin możesz uszkodzić włókna i doprowadzić do powstania dziur.
Kolejne „nie” dotyczy rozpuszczalników. Oczywiście, są one stworzone do rozpuszczania żywic, ale ich stosowanie w wielu przypadkach może się to skończyć odbarwieniem tkanin. Wiele włókien używanych w odzieży outdoorowej jest delikatnych i producenci nie zalecają używania do nich rozpuszczalników. Najlepiej najpierw sprawdź zalecenia dotyczące prania danej tkaniny i jeśli zawierają one zakaz używania rozpuszczalników oraz innych chemicznych substancji, zastosuj się do nich. Ślady żywicy możesz usunąć bez stosowania silnych środków chemicznych.
Plamy z żywicy, to codzienność bushcraftera. Kliknij i sprawdź artykuł –>”Czym jest bushcraft„.
Żywica zastyga dość długo. Jeśli chcesz przyspieszyć ten proces możesz zastosować zamrożenie żywicy. Włóż ubrania do zamrażarki i poczekaj aż plama stężeje. Możesz też wykorzystać kostki lodu w plastikowej torebce, którymi obłożysz plamę. Niskie temperatury powodują, że łatwiej usunąć żywicę z ubrania lub plecaka. Zamrożoną żywicę możesz podważyć plastikowym nożykiem lub paznokciem. Między włóknami mogą pozostać niewielkie resztki żywicy. Wtedy użyj taśmy klejącej lub rolki do ubrań, których stosowanie nie uszkodzi tkaniny, a usunie resztki. Na koniec oczywiście ubranie pierzemy. Przed włożeniem do pralki miejsce, gdzie znajdowała się plama można dodatkowo posmarować przy użyciu szarego mydła.
Kiedy wracasz do domu z biwaku czy wycieczki do lasu i widzisz plamy z żywicy, chcesz wziąć się od razu za czyszczenie. Do usuwania żywicy, która już zastygnie świetnie nadaje się żelazko. Działanie jest bardzo podobne jak w przypadku wosku. Plamę obłóż z dwóch stron ręcznikiem papierowym, papierem do pieczenia lub szmatką. Następnie nagrzej żelazko i dokładnie wyprasuj zaplamione miejsce. W ten sposób możesz łatwo usunąć żywicę, która wniknie w papier lub szmatkę. W kolejnym kroku wypierz ubranie w zalecany dla danego materiału sposób.
Podczas prasowania pamiętaj, że zarówno w przypadku włókien naturalnych, jak i syntetycznych nie możesz używać zbyt wysokich temperatur. Musisz ustawić odpowiednią dla danej tkaniny temperaturę, żeby nie wypalić dziury w odzieży. Pamiętaj też, żeby podczas prasowania zwracać uwagę czy papier nie ulega uszkodzeniu. Jeśli zastanawiasz się, czy możesz usunąć żywicę prasując bezpośrednio żelazkiem po plamie, odpowiedź brzmi jednoznacznie: nie. W ten sposób rozgrzejesz żywicę, która albo wniknie mocniej w materiał i utrwali plamę, albo przeniesie się na żelazko. O tym, że jej usuwanie z tego miejsca nie będzie łatwe, nie muszę Cię chyba przekonywać.
Wspomniałam już o tym, że aby usunąć żywicę z ubrania nie powinno się używać rozpuszczalników. Jest jednak jeden wyjątek. To naturalny rozpuszczalnik, czyli olejek herbaciany, który nie odbarwia tkanin. Można go kupić w drogeriach oraz aptekach. Aby usunąć żywicę z ubrania, rozprowadź olejek po plamie za pomocą wacika. Gdy żywica rozpuści się, ściągnij ją patyczkiem, a miejsce po plamie przetrzyj spirytusem. Teraz możesz sprać żywicę lub jej resztki w pralce lub ręcznie. Użyj proszku do prania lub w przypadku prania ręcznego płynu do mycia naczyń, który dobrze odtłuszcza. Pamiętaj jednak, by najpierw sprawdzić zalecenia dotyczące prania danej tkaniny.
Usunięcie żywicy jest też możliwe przy pomocy tłuszczu – np. oliwki dla dzieci lub oleju oraz spirytusu. Pocieraj plamę delikatnie tłuszczem, a następnie przemyj ją spirytusem. Nie używaj denaturatu lub zmywacza do paznokci, bo mogą one odbarwić lub zniszczyć delikatne materiały naturalne i syntetyczne, z których wykonywana jest odzież outdoorowa. Na koniec ubrania należy oczywiście wyprać w pralce lub ręcznie, zależnie od konkretnych zaleceń.
Po tym przeglądzie metod czyszczenia odzieży z żywicy nie będziesz już dostawać dreszczy na samą myśl o zabrudzeniach powstałych podczas wycieczki do lasu. Żeby usunąć żywicę, nie potrzebne są ani magiczne sztuczki, ani ostra chemia. Są domowe sposoby, którymi możesz usunąć plamy. Twój sprzęt i odzież po wizycie w lesie nie będzie nadawać się do wyrzucenia. Jeśli dobierzesz odpowiednią metodę, usunięcie zabrudzeń będzie sprawne, zaś czyszczenie odzieży nie spowoduje zniszczenia lub odbarwienia materiałów. Sprawdzone sposoby są najlepsze w takich sytuacjach. Teraz już wiesz, jak usunąć żywicę z ubrania, więc pora przestać się martwić i maksymalnie cieszyć się spacerami w lesie, bushcraftową przygodą czy wyjściem na grzyby.
