Najwyższy szczyt Karkonoszy, najwyższy szczyt Sudetów, najwyższy szczyt Czech. Całkiem sporo tych “naj”, a był nawet czas, że Śnieżka (zwana nawet górą olbrzymią) uchodziła za najwyższą górę Europy. Na liście szczytów Korony Gór Polski Śnieżka zajmuje 3. miejsce, mierząc – w zależności od pomiarów – 1602 lub 1603 m n.p.m.
Śnieżka położona jest w Karkonoszach i jako najwyższy szczyt tego właśnie pasma jest celem dla osób kompletujących Koronę Gór Polski. Same Karkonosze to jedno z pasm łańcucha górskiego zwanego Sudetami, który rozciąga się między Górami Połabskimi a Bramą Morawską. Ta ostatnia oddziela Sudety od Karpat. Łańcuch sudecki ma około 300 km długości, leżąc na terytorium trzech państw: Polski, Czech i Niemiec.
Karkonosze to najwyższe pasmo łańcucha, położone w Sudetach Zachodnich. Jest to jedno z najchętniej odwiedzanych i najbardziej atrakcyjnych pasm górskich, w których turyści podziwiać mogą cechy rzeźby alpejskiej (na przykład kotły lodowcowe) oraz doświadczać surowego klimatu, któremu na podobnych wysokościach ustępują nawet Tatry. Warto pamiętać, że najwyższe partie Karkonoszy położone są na terenie Karkonoskiego Parku Narodowego lub jego czeskiego odpowiednika, którym jest Krkonošský národní park, w skrócie KRNAP. Pamiętajmy o tym, bowiem przebywanie na terenie Karkonoskiego Parku Narodowego wiąże się z koniecznością zastosowania się do zasad ochrony przyrody w takim miejscu.
Trudno jednoznacznie stwierdzić, kiedy została zdobyta Śnieżka po raz pierwszy. Z kart historii wiemy jednak, że przynajmniej od XVI w. Śnieżka była celem wypraw naukowych, a nawet turystycznych. W tym też czasie dokonano jej pierwszych pomiarów, które dawały królowej Sudetów nawet 5880 m. Na owe czasy i znajomość gór świata, uplasowało to karkonoski szczyt na liście najwyższych gór na świecie. Od tamtego czasu Śnieżka trochę zmalała w oczach ludzi, ale wciąż jest najwybitniejszym szczytem w Polsce.
Rozwój turystyki sprawił, że szczyt z czasem stał się jedną z najchętniej odwiedzanych gór w tej części Europy. Górę zdobywano zazwyczaj w dwa dni. Pierwszy poświęcano na dojście do miejsca, gdzie stoi dziś Schronisko Strzecha Akademicka. Potwierdzić może to także fakt, że to właśnie u stóp tej góry w XIX w. powstała pierwsza w Europie licencjonowana organizacja przewodników górskich. Popularność szczytu nie słabnie i w sezonie, każdego dnia szturmuje Śnieżkę duża liczba turystów. Liczbę tę potęguje czeski wyciąg na Śnieżkę oraz polski wyciąg na Kopę z Karpacza. Widoczna Śnieżka z Kopy wydaje się na wyciągnięcie ręki, choć niejednokrotnie panujące w górach warunki sprawiają, że wcale nie jest tak łatwo. Z górnej stacji kolejki do pokonania jest niecałe 300 m przewyższeń, bowiem leży ona na wysokości 1325 m n.p.m.
Bez wątpienia najpopularniejsze miejsce startu na Śnieżkę to Karpacz. Bogata baza turystyczna i rozwinięta infrastruktura szlaków turystycznych sprawia, że najczęściej zdobywana jest Śnieżka z Karpacza. W mieście nie brakuje miejsc parkingowych, choć zazwyczaj są to miejsca płatne. Wyruszając z Karpacza na Śnieżkę najlepiej wybrać jeden z parkingów w okolicach Kościoła Wang lub na ul. Olimpijskiej, nieopodal dolnej stacji wyciągu na Kopę. Z tych miejsc w kierunku Śnieżki wiedzie kilka szlaków.
Jako start na Śnieżkę można wybrać również czeski Pec pod Sněžkou (stąd też startuje jedyny wyciąg na szczyt Śnieżki) bądź Przełęcz Okraj, na którą można dojechać samochodem. Tuż przy szlakach z Pecu i Przełęczy Okraj znajdują się parkingi.
Śnieżka to szczyt, który zdobędziesz w czasie jednodniowej wycieczki. Przed wyjazdem dobrze zapoznaj się ze szlakami na Śnieżkę. Opcji jest wiele, bo szczyt można zdobyć różnymi szlakami: z Polski, od strony czeskiej, wybrać najbardziej malowniczą drogę lub najkrótszy szlak. Karkonosze są dobrze zagospodarowane turystycznie. Oprócz dużej ilości szlaków, istnieje tu wiele schronisk. Może warto wybrać jedno z nich na nocleg? Przed wejściem na Śnieżkę możesz odpocząć, zanocować lub zjeść w takich schroniskach jak Schronisko Strzecha Akademicka, Schronisko PTTK Samotnia czy Dom Śląski. Wspaniałe widoki czekają!
Kilka “tipów” zanim wyjdziesz na górski szlak. Zaplanuj wycieczkę. Możesz skorzystac w tym celu z serwisu mapa-turystyczna.pl. Pamiętaj, że Śnieżka leży w Karkonoskim Parku Narodowym. Wstęp do parku jest biletowany. Bilety można kupić w kasach na początku szlaku, przez smartfon lub internetowo. Na szlakach zdarzają się kontrole biletów, choć warto pamiętać również, że kupując bilet wspierasz też goprowców. Część wpływów z każdego biletu wspomaga pracę ratowników GOPR.
W Karkonoszach nad bezpieczeństwem turystów czuwa Grupa Karkonoska GOPR, a po stronie czeskiej Horská služba Krkonoše. Na stronie polskich ratowników górskich z Karkonoszy – www.gopr.org – codziennie znajdziesz komunikat o warunkach panujących w górach. Lista i mapa zamkniętych szlaków w Karkonoszach znajduje się natomiast na stronie tej podstronie serwisu KPN. Szlaki zamykane są najczęściej z powodu zagrożenia lawinowego lub ze względu na ochronę przyrody (m.in. sokoła wędrownego i cietrzewia).
Karkonoski Park Narodowy to miejsce cenne przyrodniczo. Z tego powodu ruch turystyczny może odbywać tylko po wyznaczonych szlakach. Nie schodź ze ścieżki, a także planuj wycieczki tak, by poruszać się od świtu do zmroku. Na terenie parku (z niewielkimi wyjątkami) nie wolno poruszać się nocą. To pora, gdy góry te pozostawiamy dla zwierząt.
Jak wejść na Śnieżkę? Gdyby na szczyt wiodła jedna droga sprawa byłaby prostsza. Prawda jest taka, że na Śnieżkę można wejść wieloma szlakami, a za każdym przemawia jakiś atut. Zasady zdobywania Korony Gór Polski nie określają, którą drogą masz wejść na szczyt, więc zależy to od ciebie. Skupię się na szlakach prowadzących z Polski, choć wejście na Śnieżkę z Czech przez Obří Důl, czy urokliwe miejsce jakim jest Horská bouda Růžohorky, to też godne polecenia wycieczki. A zatem jaki szlak wybrać?
Czas przejścia: 3:40 h
Dystans: 8 km
Na początek jedyna trasa, która nie poprowadzi przez Schronisko Dom Śląski. Wariant ten to jedna z dłuższych wycieczek, która prowadzi też najdłużej wysokimi partiami Karkonoszy, dokładniej mówiąc Czarnym Grzbietem. Żeby tą drogą osiągnąć szczyt Śnieżki musisz podejść ponad kilometr przewyższeń, zakładając start przy Kruczych Skałach w Karpaczu. Nagrodą na tej trasie jest wędrówka Sowią Doliną aż na Sowią Przełęcz, możliwość postoju w czeskim schronisku Jelenka, gdzie możesz zjeść dobrą zupę oraz widoki z Czarnego Grzbietu. Zimą raczej nie licz tu na przetarte szlaki.
Podobną trasą można dojść na Śnieżkę z Przełęczy Okraj. Szlak Przełęcz Okraj – Śnieżka łączy się ze szlakiem przez Sowią Dolinę na Sowiej Przełęczy. Z Okraju można wyruszyć na Śnieżkę też przez Skalny Stół. Sowia Przełęcz to ciekawy węzeł szlaków.
Dalej droga biegnie przez Jelenkę i Czarną Kopę. Wybierając tę opcję będziemy poruszać się także po czeskiej stronie granicy. Trzeba zabrać dokumenty, ale też warto pomyśleć o ubezpieczeniu.
Czas przejścia: 3:30 h
Dystans: 7,3 km
Wszystkie następne propozycje będą wiązać się z przejściem przez Dom Śląski i wyborem jednego z dwóch szlaków, które doprowadzają już na szczyt:
Czerwony szlak przez Kocioł Łomniczki to jeden z najciekawszych, najtrudniejszych i najkrótszych szlaków na Śnieżkę. Trasa ta jest fragmentem Głównego Szlaku Sudeckiego (GSS). Startując z okolic skoczni Orlinek po ok. 3 godz. możesz być na szczycie. Droga wiedzie najgłębszym z karkonoskich kotłów polodowcowych. Po drodze obejrzysz kaskady Łomniczki i symboliczny cmentarz ludzi gór, na którym znajduje się też tabliczka poświęcona Włodzimierzowi Szczęsnemu – założycielowi Skalnika.
Pamiętaj, że Schronisko PTTK w Kotle Łomniczki jest obecnie zamknięte, a szlak ten jest zamknięty zimą ze względu na zagrożenie lawinowe, co oznacza, że Główny Szlak Sudecki nie jest do przejścia zimą po swym kanonicznym przebiegu. To miejsce pamięta niejeden wypadek lawinowy, w którym ginęli ludzie. Obierając tę trasę przejdziesz przez schronisko Dom Śląski. Tuż przed nim czeka cię bardzo, bardzo strome podejście.
O karkonoskich lawinach czytaj –> tutaj.
Czas przejścia: 3:25 h
Dystans: 7,3 km
To również jedna z najszybszych dróg na trzeci szczyt Korony Gór Polski. Szlak dostępny jest również zimą. Jeśli wybierasz tę drogę to masz przed sobą 6 kilometrów wędrówki pod górę, co powinno zająć około 3 godziny. Po drodze przejdziesz nieopodal Białego Jaru – miejsca, w którym wydarzył się największy wypadek lawinowy w polskich górach. Pamiętaj, by zimą pod żadnym pozorem nie zbaczać tu na żółty szlak do Strzechy Akademickiej. Czarny szlak zaprowadzi cię do Domu Śląskiego. Tuż przed nim miniesz łącznik z górną stacją kolejki linowej na Kopę.
Czas przejścia: 3:40 h
Dystans: 8,4 km
Kolejny szlak na Śnieżkę z Karpacza to szlak żółty do schroniska Strzecha Akademicka i przez tzw. Kocioł Białego Jaru, będąc tak na prawdę niszą niwalną. Idąc żółtym szlakiem możesz zobaczyć najpierw kamień z rytem sań, a następnie miejsce tragicznej lawiny z 1968 r. Droga ta służyła bowiem kiedyś jako tor saneczkowy. Ze schroniska drogę na Śnieżkę można kontynuować:
Pamiętaj, że zimą zamknięty jest niebieski szlak pod samą Śnieżką (wariant “1”), a na drugiej trasie (wariant “2”) nie możesz iść trawersem przez Biały Jar (szlak żółty za Strzechą Akademicką).
Czas przejścia: 3:35 h
Dystans: 9,3 km
Na koniec zostawiłem ostatnią, wprawdzie najdłuższą, ale też najatrakcyjniejszą trasę. Trasę Karpacz Górny – Wang – Polana – Schronisko Samotnia – Schronisko Strzech Akademicka – Dom Śląski – Śnieżka opiszę bardziej szczegółowo. Wybieram ją do takiego opisu dlatego, że ta droga poprowadzi cię przez największe atrakcje turystyczne tej części Karkonoszy.
Wycieczkę rozpocznij w Górnym Karpaczu. Następnie wybierz niebieski szlak, który zaprowadzi cię najpierw do unikatowego Kościoła Wang. Jest to dziś ewangelicka świątynia, która w XIX w. została przeniesiona w to miejsce z Norwegii. Kościół ten powstał w ojczyźnie Wikingów już na przełomie XII i XIII w. i czasem bywa, że jest określany najstarszą drewnianą świątynią w Polsce, choć zdania są podzielone.
Niebieski szlak zaprowadzi cię dalej do miejsca zwanego Polaną. Dawniej stało w tej okolicy kilka schronisk. Największe z nich – zwane po II Wojnie Światowej Schroniskiem im. Bronka Czecha – strawił pożar w grudniu 1966 r. Z Polany podążaj dalej szlakiem niebieskim, który tu skręca w lewo, czyli w kierunku wschodnim. Stąd masz 45 minut wędrówki do Samotni, która uznawana jest za najpiękniejsze schronisko w Karkonoszach.
Po drodze do Samotni miniesz z lewej strony Domek Myśliwski. Dziś to miejsce pełni funkcję ośrodka informacyjno-edukacyjnego Karkonoskiego Parku Narodowego. Znajdziesz tu informacje o przyrodzie lub posłuchasz ciekawych opowieści pracowników parku bądź przewodników sudeckich, którzy będą dyżurować w domku. Tuż za Domkiem Myśliwskim można podziwiać rzeźbę Kotła Małego Stawu, który powstał w wyniku działalności lokalnego lodowca. Zimą nie przejdziesz niebieskim szlakiem, ale nie ma powodu do całkowitej zmiany planów. Jeszcze przed Domkiem Myśliwskim trzeba po prostu wybrać drogę transportową do Samotni, a nie szlak pod ścianami polodowcowego kotła. Okresowo szlak na tym samym odcinku bywa zamykany z powodu ochrony sokoła wędrownego.
Schronisko PTTK Samotnia im. Waldemara Siemaszki to miejsce z piękną historią i pięknym otoczeniem. Uznaje się je za najpiękniej położone schronisko w Karkonoszach. Trzeba je zobaczyć, ale też warto wejść do środka, poczuć klimat tego miejsca i przy kawie spojrzeć przez małe okienka na Mały Staw i skalne ściany. Jeśli będzie zbyt tłoczno, kwadrans wędrówki dzieli cię do sąsiedniego schroniska – od Schroniska PTTK Strzecha Akademicka na polanie Złotówka. To właśnie w tym miejscu powstało jedno z najstarszych karkonoskich schronisk. Stąd czeka cię podejście na Śląski Grzbiet, zwany przez wielu głównym grzbietem Karkonoszy. Dotrzesz do niego w miejscu zwanym Spalona Strażnica, czyli w punkcie, gdzie szlak niebieski łączy się z czerwonym. Na Spalonej Strażnicy istniała kiedyś strażnica WOP.
Kolejnym punktem na drodze będzie Schronisko Dom Śląski. Budynek pełnił najpierw funkcję schroniska, potem przez ponad 50 lat był placówką WOP, a potem Straży Granicznej. Wydaje się, że na Śnieżkę z Domu Śląskiego jest już kilka kroków. Stąd na szczyt Śnieżki masz do wyboru dwa szlaki.
Jest to najszybsza i najkrótsza droga z Domu Śląskiego na Śnieżkę. Pokonuje się ją zwykle w dwa, trzy kwadransy. Po drodze czerwonym szlakiem czekają na turystów świetne widoki na Kocioł Łomniczki, Obří Důl i górujący nad nim szczyt Studniční hora – trzeci najwyższy szczyt całych Karkonoszy. Po drodze miniesz punkty widokowe i krzyż poświęcony dwóm czeskim ratownikom. Krzyż i tablica upamiętnia ratowników czeskiej Horskéj služby – Jana Messnera i Štefan Spustę – którzy w 1975 r. zginęli na stokach Śnieżki niosąc pomoc czeskiemu turyście.
Szlak czerwony dość stromo pnie się na najwyższy szczyt Czech. Z jednej strony ograniczony jest łańcuchami. Zimą trasa ta wyślizgana jest przez innych turystów lub zalegania na niej lód lub szreń. Turystyczne raczki bądź raki powinny być tu standardem w trakcie zimowych wejść. Szlak dopuszczony jest tylko do ruchu pieszego, nie można na nim podchodzić na nartach. W okresach największego ruchu turystycznego (np. wakacje) zdarzyło się, że był jednokierunkowy (wiódł na szczyt).
Droga Jubileuszowa to niebieski szlak, który najpierw trawersuje północne zbocza Śnieżki, następnie wiedzie, tuż za granicą państwową, po czeskiej stronie, znakami czerwonymi na sam wierzchołek. Droga Jubileuszowa została wytyczona w 1905 r. na 25-lecie Towarzystwa Karkonoskiego (Riesengebirgsverein, RGV). Jest to szlak łagodniejszy, ale zimą zamknięty z powodu zagrożenia lawinowego. To nie jedyny powód zamykania szlaku zimą. Droga praktycznie przecina tzw. Rynnę Śmierci na zboczu Śnieżki, która przy oblodzeniu może stanowić ogromne zagrożenie dla turystów. Zbocza są w tym miejscu tak strome, że nawet latem obserwowano tu spływy błotno-gruzowe. Przy korzystnych warunkach jest to jednak najłatwiejszy szlak na szczyt Śnieżki.
Szlak oferuje łagodniejszą wędrówkę i piękne widoki na Kocioł Łomniczki i zbocza Czarnej Kopy. Jeśli nie decydujesz się wchodzić Drogą Jubileuszową na Śnieżkę, to warto wybrać drogę szlakiem niebieskim jako opcję powrotną.
Szczyt Śnieżki to miejsce wyjątkowe. Na żadnej innej górze nie spotkasz spodków UFO, które przycupnęły i zostały na dłużej. Charakterystyczna forma obserwatorium IMGW, najwyżej położony obiekt sakralny w Polsce – czyli kaplica św. Wawrzyńca z XVII w. – oraz najwyżej położona poczta w Czechach to nie jedyne osobliwości szczytu. Zupełnie wyjątkowy jest również klimat Śnieżki. To jedna z najbardziej zachmurzonych i wietrznych gór.
Od kilku lat schronisko na Śnieżce pozostaje zamknięte. Schronić się i ogrzać możesz w razie potrzeby już po czeskiej stronie w bufecie i poczcie. Trwają pracę, by najwyższy szczyt Karkonoszy znów miał lepszą infrastrukturę turystyczną. W ramach projektu Nowa Śnieżka IMGW planuje przywrócić do życia dolny spodek.
2