Poprzecinanym przez Dunajec malowniczym górskim pasmem rządzi Wysoka dumnie wznosząca się na 1050 m n.p.m. Ten najwyższy szczyt Pienin zajmuje trzynaste miejsce pod względem wysokości w Koronie Gór Polski. Jak wejść na Wysoką?
Dla wielu turystów wybierających się w Pieniny głównym celem wyprawy jest wejście na Trzy Korony. Faktycznie, widoki z tego szczytu są oszałamiające. Trzy Korony to także najwybitniejsza góra Pienin.
Najwyższym szczytem, należącym do KGP, jest jednak Wysoka. Widoki z niej są również wspaniałe, a turystów jest tam zazwyczaj mniej niż na Trzech Koronach. Przed najbliższą wyprawą w Pieniny, niezależnie od tego czy Twoim celem jest Korona Gór Polski czy też nie, wpisz więc w wyszukiwarkę hasło „Wysoka Pieniny” i posprawdzaj szlaki prowadzące na ten szczyt.
Karpaty rozciągają się w Polsce na przestrzeni 19,6 tys. km². Małą, ale bardzo osobliwą część tego obszaru, zajmuje pasmo Pienin. Wyjaśnienie ich dokładnej genezy do dziś nastręcza naukowcom wiele trudności. Obecnie uważa się, że skały budujące Pieniny powstawały na dnie mórz w trakcie kilku epok. Kolejne fale ruchów górotwórczych spowodowały rozwinięcie się bardzo skomplikowanej struktury tektonicznej Pienińskiego Pasa Skałkowego, którego najwyższą częścią są właśnie Pieniny leżące na terenie Polski oraz Słowacji.
O malowniczości tych terenów decydują nie tylko same szczyty o interesującej rzeźbie, lecz także wijąca się przez góry rzeka Dunajec. Woda rozdziela Pieniny na trzy części:
– Pieniny Spiskie – mieszczą się między doliną Białki a przełomem Dunajca pod Niedzicą
– Pieniny Środkowe (Właściwe) – rozciągają się od Niedzicy do Przełomu Dunajca między Sromowcami Niżnymi a Szczawnicą. W tej części Pienin turystów przyciągają przede wszystkim Trzy Korony oraz Sokolica ze słynnymi reliktowymi sosnami. To tutaj leży Pieniński Park Narodowy utworzony już w 1932 r. Jest to najstarszy park narodowy w Polsce.
– Małe Pieniny – mimo niepozornej nazwy to właśnie tutaj znajduje się najwyższy szczyt Pienin należący do KGP, czyli Wysoka.
Pieniny są terenem bardzo interesującym dla miłośników przyrody. Ze względu na wapienne podłoże, brak pokrycia lodem w czasie trzeciorzędu oraz strome stoki uniemożliwiające rozrastanie się lasów, w Pieninach przetrwało wiele reliktów flory trzeciorzędowej. Należą do nich m.in. chryzantema Zawadzkiego, jałowiec Sawina czy dębik ośmiopłatkowy.
Pieniny są także domem dla wielu gatunków zwierząt. Na górskich szlakach stosunkowo łatwo spotkać pięknie ubarwione salamandry plamiste, a w słoneczne dni na kamieniach wygrzewają się padalce zwyczajne, rzadkie w Polsce gniewosze plamiste oraz żmije zygzakowate.
Niezależnie od tego, czy Twoim celem jest Korona Gór Polski i ruszasz tylko na Wysoką czy też zamierzasz pochodzić kilka dni po Pieninach, najlepszą bazą wypadową w te góry po polskiej stronie jest Szczawnica. Z tej uzdrowiskowej miejscowości będziesz mieć blisko na większość pienińskich szlaków. W Szczawnicy dość łatwo można także znaleźć miejsce do zaparkowania samochodu, chociaż oczywiście większość dużych parkingów jest płatna.
Pieniny mają klimat korzystniejszy od wielu innych pasm górskich. Wiosny są raczej suche, a latem większość dni jest bardzo słonecznych. Dość często pogoda bywa wręcz za dobra. Zwłaszcza w niezadrzewionych miejscach upał może się dać mocno we znaki. Warto więc wziąć ze sobą krem z filtrem oraz nakrycie głowy. Świetnie sprawdzi się kapelusz czy wszechstronna chusta buff. Obowiązkowy jest oczywiście także odpowiednio duży zapas wody.
Pieniny to nie tylko wygodne, trawiaste szlaki, lecz także strome skałki, które bywają zdradziecko śliskie. Skalistym fragmentem kończy się choćby trasa wiodąca na najwyższy szczyt Pienin. Turystom wędrującym po tych górach przydadzą się więc wygodne buty trekkingowe z przyczepną podeszwą.
W Pieninach dość łatwo spotkać żmije zygzakowate. W słoneczne dni lubią one wygrzewać się na kamieniach, także blisko szlaku. Warto więc uważnie patrzeć pod nogi. Żmija jest dość płochliwym zwierzęciem, które człowieka atakuje wyłącznie w obronie własnej. Jeśli na swojej trasie dostrzeżesz żmiję, nie panikuj, tylko spokojnie omiń ją w odpowiedniej odległości.
Pomocą turystom w Pieninach po polskiej stronie służy Podhalańska Grupa GOPR. Ratowników można wezwać, dzwoniąc na jeden z poniższych numerów:
Pamiętaj, że u naszych południowych sąsiadów akcje ratowników górskich są płatne. Jeśli więc planujesz wędrować po słowackich szlakach, przed wyjazdem lepiej zakup odpowiednie ubezpieczenie turystyczne.
W zaplanowaniu dokładnej trasy wycieczki pomoże Ci serwis Mapa turystyczna. Na szlaku przyda się też oczywiście papierowa mapa tego pasma Karpat. Dostępne mapy szybko znajdziesz, wpisując w wyszukiwarce hasło „Pieniny mapa”. Dobrym wyborem jest łatwa do złożenia mapa turystyczna laminowana.
Na najwyższy szczyt Pienin prowadzi kilka różnorodnych szlaków. Zasady zdobywania Korony Gór Polski nie regulują, którą konkretnie trasą należy dotrzeć na górę. Możesz więc wybrać się na krótki i malowniczy spacer przez Wąwóz Homole lub wybrać dłuższą trasę wiodącą grzbietem Małych Pienin. Wybór należy do Ciebie. Niezależnie od tego, na co się zdecydujesz, jedno jest pewne: piękne widoki masz gwarantowane.
Poniżej opisuję szlaki wiodące po polskiej stronie Pienin. Na Wysoką możesz jednak ruszyć także ze Słowacji, startując na przykład ze Sromowców Niżnych.
Czas: 1:55 h
Dystans: 4 km
Na początek przedstawię bardzo malowniczy szlak często wybierany przez rodziny z dziećmi. Trasa zaczyna się w Jaworkach, gdzie możesz dotrzeć ze Szczawnicy regularnie kursującymi busikami. Droga wiedzie Cię zielonym szlakiem przez Rezerwat Wąwóz Homole. Wąskim dnem kotliny płynie potok Kamionka. Co pewien czas napotkasz niezwykłe kaskady, a małymi mostkami przejdziesz na drugą stronę wąwozu. Jego kolorowe ściany sięgają nawet 120 metrów.
Przy zielonym szlaku mieści się także studencka baza namiotowa „Pod Wysoką” czynna w okresie wakacyjnym.
Po przejściu rumowiska ujrzysz piękną panoramę na najwyższy szczyt Pienin. Od tego momentu zaczniesz właściwą wspinaczkę na Wysoką. Podążaj zielonym szlakiem, aż dotrzesz do skrzyżowania z niebieskim, który doprowadzi Cię na szczyt.
Czas: 3:08 h
Dystans: 9,3 km
Na Wysoką można dotrzeć także niebieskim szlakiem ze wschodu, startując z Przełęczy Obidza. Tuż pod przełęczą znajduje się prywatna Bacówka na Obidzy, do której prowadzi asfaltowa droga biegnąca z Piwnicznej-Zdroju. Obidza leży jeszcze w Beskidzie Sądeckim. Wygodny, trawiasty szlak prowadzi Cię w stronę Pienin granicą polsko-słowacką.
Mniej więcej po godzinie dotrzesz do Przełęczy Rozdziela, która oddziela Pieniny od Beskidu Sądeckiego. To dobre miejsce na przerwę. Z przełęczy rozciąga się bowiem wspaniały widok na górskie pasma wokół.
Za przełęczą szlak dalej wiedzie granicą. Uważaj, niektóre fragmenty mogą być błotniste i śliskie. Niebieski szlak doprowadzi Cię prosto na Wysoką.
Czas: 3:48 h
Dystans: 10,2 km
Ta trasa, podobnie jak pierwsza, zaczyna się w Jaworkach. Nie wybieraj jednak zielonego szlaku, lecz żółty, biegnący początkowo razem z czerwonym. Po niedługim czasie wejdziesz do Rezerwatu Biała Woda. Rezerwat składa się z czterech oddzielnych fragmentów leżących w dolinie potoku Biała Woda oraz jego dopływu Brysztańskiego Potoku. Po drodze napotkasz piękne skały wapienne, turnie oraz kaskady.
Żółty szlak doprowadzi Cię na Przełęcz Rozdziela, skąd należy podążać dalej na Wysoką trasą oznaczoną niebieskim kolorem.
Czas: 3:47 h
Dystans: 9,5 km
Poniższy szlak nie wiedzie przez rezerwat (nie licząc Rezerwatu Wysokie Skałki rozciągającego się wokół samego pienińskiego szczytu należącego do KGP). Jest jednak bardzo atrakcyjny z innego względu. Po wymagającej, ale dość krótkiej wspinaczce na grzbiet Małych Pienin, czeka Cię bowiem nagroda w postaci wspaniałych widoków na Tatry.
Wędrówkę możesz rozpocząć w samej Szczawnicy. Żółty szlak przebiega tuż obok głównych atrakcji miejscowości, m.in. Muzeum Uzdrowiska Szczawnica, Pijalni Wód Mineralnych, popiersia Józefa Szalaya (uznawanego za twórcę uzdrowiska) czy kościoła św. Wojciecha. Po przejściu mostkiem przez malowniczy potok Grajcarek czas rozpocząć wspinaczkę.
Żółty szlak zmierza zakosami na Palenicę, gdzie znajduje się górna stacja wyciągu. Jeżeli najwyższy szczyt Pienin chcesz zdobyć z małym dzieckiem, możesz pomyśleć nad skorzystaniem z kolejki krzesełkowej. Ominiesz w ten sposób duży fragment podejścia.
Na Palenicy znajdują się schronisko „Groń”, obiekty gastronomiczne, a nawet zjeżdżalnia wózkowa. Ze szczytu rozciągają się także wspaniałe widoki na Tatry, które poprawią nastrój tym, którzy nie przepadają za tłumami. Palenica przyciąga bowiem wiele osób. Na szczęście dalsze fragmenty trasy są już o wiele spokojniejsze.
Po minięciu Palenicy podążaj jeszcze przez moment żółtym szlakiem, aż dotrzesz do skrzyżowania pod Szafranówką z trasą oznaczoną niebieskim kolorem. Skręć w lewo i grzbietem Pienin kieruj się w stronę Wysokiej.
W to miejsce możesz dotrzeć także ze schroniska Orlica położonego w Szczawnicy nad Dunajcem. Jeśli wybierzesz ten wariant trasy, wystarczy cały czas podążać z Orlicy niebieskim szlakiem.
Od skrzyżowania pod Szafranówką niebieski szlak wiedzie trawiastą, raczej łatwą ścieżką. W kilku miejscach trzeba jednak wspiąć się na niewielkie skałki. Trasa jest bardzo malownicza: po prawej stronie rozciąga się panorama Tatr, po lewej widać pasmo Beskidu Sądeckiego.
Po drodze miniesz kilka interesujących miejsc. Pierwszym z nich jest bacówka, w której można zakupić domowo robione sery. Na stoku obok można zazwyczaj zobaczyć pasące się spokojnie krowy.
Następnym dobrym miejscem na postój jest schronisko pod Durbaszką. Aby do niego dotrzeć, należy skręcić w oznaczoną wyraźnie ścieżkę odchodzącą na lewo od szlaku. Polecam spróbować sprzedawanych w tym schronisku pierogów z jagodami. Są przepyszne.
Po minięciu schroniska pod Durbaszką podążaj dalej ścieżką, aż dotrzesz do skrzyżowania pod Wysoką. Stąd na najwyższy szczyt Pienin prowadzi ślepa odnoga niebieskiego szlaku. Na finalnym, skalistym podejściu równowagę pomogą złapać kijki trekkingowe. W kilku miejscach napotkasz żelazne, oporęczowane schody. Miniesz także punkt widokowy, gdzie warto zatrzymać się na chwilę, aby porobić zdjęcia. Na sam wierzchołek doprowadzą Cię kolejne schody. Na szczycie Wysokiej znajduje się galeria widokowa zabezpieczona poręczami, ponieważ po wschodniej i południowo-wschodniej strony góry opada strome urwisko skalne.
Korona Gór Polski gromadzi różne szczyty. Niektóre z nich mogą się pochwalić wspaniałą panoramą, inne są zadrzewionymi górami, z których mało co widać.
Wierzchołek najwyższego szczytu Pienin, mający kształt kopuły skalnej, wystaje na szczęście ponad linię świerkowego lasu. Dzięki temu Wysoka jest jedną z gór z KGP z najpiękniejszymi widokami. Tatry, Babia Góra, Pasmo Radziejowej, Magura Spiska – w którą stronę się nie obrócisz, zobaczysz rozciągające się górskie pasma.
Wysoka posiada ładną skrzyneczkę oznaczoną logiem KGP, w której znajdziesz stempel i tusz. Przybij pieczątkę na odpowiedniej stronie w książeczce, aby potwierdzić wejście na najwyższy szczyt Pienin.
Katarzyna Butkiewicz
