Wilk- zwierzę obrosłe legendami, przesądami i stereotypami. W bajkach to ten zły (pamiętasz? zjadł Czerwonego Kapturka), w potocznym języku postrach na dzieci – przyjdzie wilk i cię zje. Nic więc dziwnego, że wiele osób obawia się spotkania z tym drapieżnikiem. Strach potęguje fakt, że w ostatnich latach populacja wilka rośnie. Czy jest się czego bać, czy wilki są groźne dla ludzi? Sprawdź co zrobić, jeśli spotkasz w górach wilka.
Wilk (Canis lupus) jest drapieżnikiem z rodziny psowatych. Zamieszkuje lasy Eurazji i Ameryki Północnej. Są to zwierzęta o wysokości dochodzącej do 70-85 cm i długości do 130 cm, ważące około 50 kg. Żyją w stadach nazywanych watahami, które zajmują obszar liczący od 100 do 300 km2. Stada liczą do 20 osobników w różnym wieku, przemieszczają się po swoim terenie, a młode wilki, które szukają partnerek wyruszają na samodzielne wyprawy, podczas których pokonują nawet 600 km w dwa tygodnie.
Od 1998 r. wilk szary jest objęty w Polsce ochroną gatunkową. Zanim to się stało populacja tego drapieżnika spadła do zaledwie 400-500 sztuk na terenie całego kraju. W latach dziewięćdziesiątych XX w. wilki żyły głównie w Karpatach, a na innych terenach Polski pojawiały się sporadycznie. Ochrona gatunkowa przyniosła znaczne powiększenie populacji. Dziś szacowana jest ona na ponad 2000 osobników. Choć liczba może robić wrażenie, to wciąż jest niewielka. Wystarczy, że porównasz ją np. z populacją saren, których żyje w Polsce około miliona. W związku ze zwiększeniem liczebności wilków powracają one na tereny, które zamieszkiwały w przeszłości. Widywane są znów w Sudetach, na Pomorzu Zachodnim, Ziemi Lubuskiej, Roztoczu, na Warmii czy w północnej części województwa podkarpackiego.
W górach możesz spotkać też inne zwierzęta. Spotkanie z sarną, dzikiem, stadem krów albo owiec, czy pies pasterski na szlaku… Przeczytaj –> ten artykuł <– i dowiedz się, jak zachować się w takiej sytuacji.
Wilk jest drapieżnikiem, który poluje głównie na zwierzęta kopytne, takie jak sarny, jelenie czy dziki. Watahy polują wspólnie, także na większe zwierzęta, ale nie gardzą też padliną. Na pewno widzisz czasem wiadomości o tym, że wilki zaatakowały stado np. owiec w górach. Tak, sytuacje takie się zdarzają. Dzieje się tak głównie w okresie wychowywania młodych przez matki, gdy ilość dzikiego pokarmu nie jest dostatecznie duża dla wyżywienie stada. Dodatkowo zwierzęta hodowlane są łatwym łupem dla wilków ponieważ znajdują się na ogrodzonym terenie i nie mają możliwości ucieczki.
Ofiarami wilków padają też czasem psy, zarówno biegające luzem, jak i od czasu do czasu wiązane na łańcuchach w górskich gospodarstwach. Możesz wysnuć z tego wniosek, że wilk „poluje” na psy. To błędna interpretacja. Wilk traktuje psa jako konkurenta. Są to gatunki blisko ze sobą spokrewnione (psy to udomowione wilki, a krzyżowanie wilka z psem jest nadal możliwe), a wilk widząc psa uznaje go za rywala w walce o pożywienie. Dlatego bardzo ważne jest, by w czasie wędrówki z psem po górach nie spuszczać go ze smyczy. Prowadź psa przy sobie, nie pozwalając buszować samodzielnie w krzakach, a ty i twój czworonożny przyjaciel będziecie bezpieczni.
Jak wspomniałam na początku, w naszej kulturze wilk jest często ucieleśnieniem zła i zagrożenia. Te mocno ugruntowane przesądy wywodzą się jeszcze z czasów średniowiecza. Czy jest w nich ziarno prawdy? Powiem tak: zły wilk niech pozostanie w bajkach, a my skupmy się na jego pozytywnym wpływie na środowisko. Wilki polując regulują liczebność populacji innych ssaków, a zjadając padlinę usuwają ją ze środowiska. Ich pokarmem są inne zwierzęta, a nie człowiek. Drugim Czerwonym Kapturkiem nie masz raczej szans zostać.
Wilk boi się człowieka i unika spotkania z nim. Może zaatakować spuszczonego ze smyczy, buszującego w krzakach psa, ale na człowieka się nie rzuca. Pamiętaj też, że wilki widzą bardzo słabo. Jeśli przypadkiem zdarzyłoby Ci się stanąć oko w oko z drapieżnikiem, to z dużym prawdopodobieństwem będzie on stał i patrzył na Ciebie. A przynajmniej tak Ci się będzie wydawać. Trudno w to uwierzyć, ale wilk może nas zwyczajnie nie dostrzegać. Ma świetny słuch i węch, wyczuwa ruch, ale w dzień widzi słabo. Jego wzrok wyostrza się dopiero w nocy. Zresztą to właśnie wtedy jest okres największej aktywności tych zwierząt. Trwa od około godziny przed zachodem słońca do około godziny po wschodzie.
Podczas wędrówek w Karpatach możesz potkać także niedźwiedzie. Sprawdź jak się zachować, gdy spotkasz niedźwiedzia –> kliknij tutaj.
Stajesz więc oko w oko z wilkiem i co? Przede wszystkim jest to sytuacja niezmiernie rzadka. Prędzej zobaczysz odciski łap na błotnistej drodze lub pozostawione odchody, które mają podłużny kształt, są w nich zwykle spore fragmenty kości i sierści. Być może uda Ci się zobaczyć też miejsce żerowania, pozostawioną, częściowo ogryzioną padlinę. Ale samo spotkanie z wilkiem to niemal los wygrany na loterii. Pamiętaj, że wielu fotografów przyrody specjalnie czatuje, często przez wiele dni by móc sfotografować te zwierzęta.
Ale weźmy tę kilkuprocentową szansę, że spotykasz wilka. Stoicie, „patrzycie się” na siebie, wilk stoi. Musisz mu zasygnalizować, że tu jesteś bo jak wspomniałam wyżej, zapewne Cię nie dostrzegł. Unieś ręce do góry, zacznij nimi machać. Dzięki temu wilk dostrzeże ruch i poczuje lepiej Twój zapach. Możesz też klaskać w dłonie lub pokrzykiwać ostrym tonem, który sygnalizuje wilkowi, że ma do czynienia z człowiekiem. To powinno skutecznie odstraszyć zwierzę. Jeśli jednak nadal nie ucieka, co zdarza się czasem w przypadku młodych osobników, możesz rzucić w niego szyszką, patykiem lub grudką ziemi.
Najlepszym sposobem na to by uniknąć spotkania z drapieżnikiem jest wczesne sygnalizowanie mu swojej obecności. Idąc przez las rozmawiaj z towarzyszącymi Ci osobami. Głos to najlepszy sygnał dla wilka, że człowiek jest w pobliżu. Drugim jest zapach, który zwierzę jest w stanie wyczuć ze sporych odległości. Pamiętaj też by nie podchodzić do szczeniąt, które mogą pojawić się na leśnej drodze oraz trzymać się z dala od napotkanego miejsca żerowania wilka. W takich wypadkach stado lub przynajmniej jego część może się kręcić w pobliżu, choć go nie widzisz.
Jak widzisz z powyższych informacji bajki o strasznych wilkach powinny pozostać jedynie bajkami. Wędrując po polskich górach możesz czasem spotkać ślady pobytu wilków, ale sam bezpośredni kontakt z drapieżnikiem z dużym prawdopodobieństwem Ci nie grozi. Jeśli jednak będziesz chciał zaczaić się by zrobić zdjęcia watahy lub pojedynczych osobników, musisz mieć sporo cierpliwości. I uważać by podczas czatowania nie dostać wilka od wilgoci. To bardziej realne niż spotkanie oko w oko z drapieżnikiem.
