Jeśli zastanawiasz się nad rozpoczęciem przygody z zimową turystyką wysokogórską, to prawdopodobnie przychodzą Ci do głowy różne pytania związane z tym rozbudowanym tematem. Jaki sprzęt trzeba posiadać? Raki koszykowe czy automatyczne? W jakim miejscu odbyć szkolenie? Czy trzeba kupować zestaw lawinowy? Czy po kursie wspinaczkowym można zapisać się na kurs turystyki zimowej? Ilość pytań może przytłoczyć, natomiast w rzeczywistości przygotowanie się do kursu nie jest tak skomplikowane.
O tym, dlaczego warto, już pisaliśmy w artykule „Kurs turystyki zimowej – dlaczego warto” – dzisiaj podpowiemy, jak przygotować się do kursu turystyki wysokogórskiej, na który planujemy się zapisać – a taki plan już oznacza, że spełniamy pierwszą, najważniejszą cechę – chcemy zadbać o bezpieczeństwo nasze i innych pod okiem profesjonalistów.
Kursy turystyki zimowej kierowane są przede wszystkim do turystów pieszych, mających doświadczenie wysokogórskie letnie (najlepiej tatrzańskie). Nie trzeba posiadać doświadczenia zimowego, dla znacznej części uczestników, to właśnie kurs jest pierwszym kontaktem z górami wysokimi w zimie. Jednocześnie nie wyklucza to osób, które zimową turystykę już uprawiają w różnych, mniej lub bardziej zaawansowanych formach. Jest to świetny sposób na usystematyzowanie oraz poszerzenie wiedzy i
umiejętności albo przypomnienie sobie informacji po kilku latach przerwy. Zakres szkolenia jest na tyle szeroki, że każdy wyniesie z niego dla siebie coś przydatnego, a część umiejętności związanych m.in. z lawinoznawstwem warto sobie regularnie przypominać, by pewne zachowania i reakcje stały się automatyczne.
Przed udziałem w kursie nie trzeba odbywać żadnych kursów ani szkoleń zimowych, wspinaczkowych. Całą wiedzę i umiejętności można otrzymać na kursie prowadzonym przez profesjonalnych, certyfikowanych instruktorów i realizowanym zgodnie z programem Polskiego Związku Alpinizmu. Doświadczenie wspinaczkowe lub alpejskie na pewno się przyda i będzie dodatkowym atutem, jednak program kursu zakłada naukę wszystkich elementów od podstaw, po bardziej zaawansowane zagadnienia.
Dopiero przed udziałem w kursie turystyki zimowej II stopnia wymagane jest potwierdzenie ukończenia kursu I stopnia.
Kursy realizowane przez naszego partnera – Mountain Climbing School – znajdziesz klikając tutaj.
Bardzo istotną kwestią jest dobra kondycja fizyczna. Kurs turystyki zimowej to intensywne dni w górach, w czasie których codziennie przemierza się kilka lub kilkanaście kilometrów z plecakami, w których znajduje się sporo sprzętu. Przejścia są często w trudnych warunkach, a dziennie pokonuje się około 500 metrów przewyższenia. O kondycję warto dbać przez cały rok, ale udział w kursie może być dodatkową motywacją do treningów wydolnościowych i siłowych. Nie polecamy jednak nagłego zwiększenia liczby treningów na krótką chwilę przed samym kursem, ponieważ nie przyniesie to żadnych efektów, a może jedynie grozić ryzykiem kontuzji.
Aby wziąć udział w kursie turystyki zimowej należy posiadać odpowiednią, wysokogórską odzież zimową. Jej podstawowe cechy to wiatroodporność, wodoodporność i zapewnianie ciepła. Podczas szkolenia można wielokrotnie zmarznąć, stojąc w miejscu na przykład podczas ćwiczeń linowych, a z drugiej strony ćwiczenia lawinowe, czy kopanie jamy śnieżnej potrafią nieźle podnieść tętno. Szerzej o tym, jak ubierać się zimą w góry można obejrzeć tutaj.
Najważniejsza zasada, to ubranie “na cebulkę”, czyli posiadanie wielu warstw, tak by móc na bieżąco modyfikować naszą temperaturę i nie dopuścić do przegrzania i spocenia. Przy dobieraniu elementów garderoby warto zwrócić uwagę przede wszystkim na wierzchnią kurtkę, ocieplinę (na przykład kurtkę puchową) i spodnie turystyczne, najlepiej softshellowe. Nie można zapomnieć o dobrej bieliźnie termicznej, najlepiej z wełny merino, ciepłych (i zapasowych!) rękawiczkach i czapce.
Na stopach powinniśmy mieć ciepłe, najlepiej wełniane skarpetki za kostkę, a na to buty wysokogórskie – zaimpregnowane i koniecznie wyposażone w sztywną podeszwę z rantem na raki półautomatyczne. Bardzo ważne jest, by posiadać ciepłe, wodoodporne ubrania – podczas szkolenia można wielokrotnie zmarznąć, stojąc w miejscu na przykład podczas ćwiczeń linowych. Z drugiej strony, ćwiczenia lawinowe, czy kopanie jamy śnieżnej potrafią nieźle podnieść tętno.
Wyposażenie górskie, jakiego potrzebujemy zimą, znacznie różni się od tego letniego, przede wszystkim ilością elementów. Plecak, kijki trekkingowe, kompas i mapa posłużą nam przez cały rok. Zimą jednak, oprócz dodatkowej, dedykowanej odzieży, potrzeba także kilku innych, ważnych rzeczy. Poniżej przedstawiamy listę sprzętu, jaki należy posiadać zapisując się na kurs turystyki zimowej.
Podstawa to raki koszykowe, półautomatyczne lub automatyczne. Bez raków i czekana nie należy wybierać się na wyjścia powyżej granicy lasu. O tym, jakie raki wybrać pisaliśmy w innym artykule. Na blogu znajdziesz też artykuł o tym, który czekan wybrać na początek (zobacz artykuł: „Pierwszy czekan turystyczny„). Na kursie jednym z pierwszych ćwiczonych elementów jest poruszanie się w rakach na różne sposoby oraz nauka hamowania upadków czekanem, w różnych sytuacjach i konfiguracjach.
Zestaw lawinowy (lawinowe abc), czyli detektor, sonda i łopata to drugi niezbędny element w zimowej turystyce. Zagrożenie lawinowe jest zawsze, gdy w górach leży śnieg, a posiadanie i umiejętność obsługi tego sprzętu dosłownie może uratować życie. Zajęcia z lawinoznawstwa lub kursy lawinowe powinny być pierwszym krokiem przed wyruszeniem w wyższe partie gór zimą. Co ważne, lawiny występują w Polsce nie tylko w Tatrach, ale także w Karkonoszach i Bieszczadach!
Uprząż wspinaczkowa i kask wspinaczkowy – mimo, że kurs turystyki zimowej to nie kurs wspinaczkowy, to zajęcia linowe, asekuracyjne, zjazdy na linie i wspinaczka w lodzie znajdują się w jego programie. Ten sprzęt kupiony raz, może być wykorzystywany do wielu górskich aktywności. Kask jest lekki, a również może uratować zdrowie i życie. Przydaje się podczas poruszania się trudniejszym terenie, nie tylko w czasie typowego wspinania.
Plecak górski, najlepiej o pojemności około 40 litrów. Z zewnątrz powinien mieć możliwość przytroczenia czekana, dobrze, by miał pas biodrowy i wodoodporny pokrowiec. Należy pamiętać, że w zimie oprócz standardowego wyposażenia, powinien móc zmieścić także wcześniej wymieniony sprzęt, zapasowe i dodatkowe ubrania, apteczkę, jedzenie, termos z herbatą.
Bardzo przydatnym elementem w zimie są stuptuty (ochraniacze na buty). Dobrze przylegające zabezpieczają przed przedostawaniem się śniegu do butów, dzięki czemu buty nie przemakają. Niezbędne, gdy śnieg sięga powyżej kostek. Dobre „śniegołapacze” w spodniach czasem mogą je zastąpić, jednak są bardziej zawodne, niż stuptuty właśnie.
Okulary przeciwsłoneczne na zimę powinny posiadać wysoki filtr (przynajmniej III kategoria, a najlepiej IV). Na śniegu światło słoneczne bardzo mocno się odbija, przez co przebywanie w takich warunkach nie tylko jest niekomfortowe, ale zagraża także zdrowiu. Opuchnięcia, zapalenie oczu, ból, a nawet ślepota śnieżna to realne zagrożenia, dlatego okulary słoneczne powinny być zawsze w plecaku. Dodatkowym, wartym rozważenia elementem są także gogle – zwłaszcza w trudniejszych warunkach, przy silnym wietrze i opadach śniegu.
Kijki trekingowe, o ile latem przez wielu niedoceniane, szybko stają się niezbędnym wyposażeniem przy zimowych wędrówkach. Oprócz wsparcia i odciążania stawów, stanowią dodatkowe punkty podparcia, co jest bardzo przydatne zwłaszcza w kopnym śniegu i przy stromych zejściach. Zimą koniecznie powinny posiadać szerokie talerzyki.
Kliknij i sprawdź nasze –> kijki trekkingowe.
Zapisując się na kurs nie trzeba jeszcze posiadać całego zestawu niezbędnego sprzętu na własność. Podczas kursu bez problemu można wypożyczyć część sprzętu, czyli raki, czekan, zestaw lawinowy (detektor, sonda, łopata), uprząż i kask. To rozwiązanie ma wielką zaletę – sprzęt po pierwsze będzie na pewno odpowiedni do wykonywanych aktywności, a po drugie można go dobrze przetestować i nauczyć się z niego poprawnie korzystać, co później ułatwi zakup i użytkowanie.
Dodatkowe wyposażenie, jakie zalecamy posiadać na kursie:
Kurs turystyki zimowej to absolutna podstawa, by działać zimą w górach takich jak Tatry. Pamiętaj, by zapisać się na szkolenie do osób godnych zaufania – przewodników górskich, ratowników GOPR i TOPR lub instruktorów PZA.
