Kompasy, busole turystyczne
Kompasy turystyczne
Aktywna turystyka w terenie to nie tylko wspinaczka czy biwakowanie, ale także biegi na orientację, czy wielodniowy trekking. Ci, którzy pragną wtedy jak najbardziej skupić się na otaczającym ich pięknie świata raczej zdecydują się na mapę i kompas, niż na podręczny GPS. Nawet Ci, którzy bez odbiornika GPS nie opuszczają domu powinni wyposażyć się w podobny przyrząd. Dość powiedzieć, że nawet kupiona na stacji benzynowej mapa okolic i znajomość kierunków świata pozwoli nie tylko łatwo zorientować się, gdzie akurat jesteśmy i ustalić potrzebny kierunek marszu. Oczywiście wymaga to odrobiny wprawy, niemniej jest całkowicie możliwe. Nauka podstaw nawigacji z pomocą mapy oraz kompasu jest prostsza niż nam się wydaje a jednocześnie daje mnóstwo satysfakcji. Korzystanie z takich analogowych metod poruszania się i wyznaczania kierunku może być szczególnie atrakcyjne dla osób, które pragną w trakcie swoich wycieczek odciąć się od wszechobecnej elektroniki. Jeżeli chodzi o opisywane urządzenia do orientacji w terenie to mamy ich trzy rodzaje: kompas, kompas płytkowy i busola. Nieznacznie się one między sobą różnią, ale wszystkie pomogą nam w określeniu kierunku marszu w połączeniu z mapą.
Jak działa kompas
Kompas sam w sobie to bardzo proste urządzenie złożone z niewielkiej, namagnetyzowanej igły, która została zanurzona w alkoholu co ma zapobiegać jej drganiu. Igła jako bardzo cienki i długi magnes, ulega zjawisku ustawiania się automatycznego zgodnie z polem magnetycznym, której na niego oddziałuje. Należy pamiętać, że działanie kompasu może być zakłócane przez pobliskie magnesy, urządzenia elektryczne, czy naprawdę duże obiekty wykonane z żelaza lub innych metali. Oczywiście sam kompas nie pokazuje kierunku do bieguna geograficznego, a tylko kierunek bieguna magnetycznego. Również podczas planowania dalekich podróży z użyciem kompasu i mapy jako jedynych mechanizmów nawigacji warto zapoznać się z anomaliami w polach magnetycznych obszaru, na którym będziemy się poruszać. Ma to szczególne znaczenie podczas żeglowania, ponieważ błędy w nawigacji mogą doprowadzić do groźnych wypadków. Podczas nawigowania na lądzie nie jesteśmy narażeni na zagrożenia w postaci ukrytych raf koralowych, z kolei wystąpienie mokradeł lub pagórka tam, gdzie się go nie spodziewaliśmy przyśpieszy tylko poprawienie błędu w nawigacji i pomoże lepiej określić własną pozycję na mapie. Kompas turystyczny pomoże nam swobodnie zorientować się w przestrzeni używając dobrze widocznych punktów orientacyjnych - takich jak szczyty gór, okoliczne pagórki, rzeki lub strumienie. Tutaj z pomocą przychodzi kompas płytkowy, choćby płytkowy kompas Suunto. Dzięki dodatkowym liniom równoległym do brzegów kompasu łatwiej jest się zorientować w położeniu, a dodatkowe miarki pozwalają sprawdzić na mapie odległość od punktów nawigacyjnych. Opisywane urządzenia często zamknięte są w płaskich, plastikowych obudowach, które mogą spełniać także dodatkowe funkcje. Nierzadko znajdziemy w nich także proste termometry, podziałki, krótkie linijki czy szkła powiększające. Te ostatnie udogodnienia mogą się okazać bardzo przydatne, gdy używamy kompasu właśnie z mapą, która dodatkowo może być w mniejszej skali. Bez problemu zmierzymy odległość dzielącą nas od celu lub powiększymy ledwo widoczny napis.
Busola i inne urządzenia
Zdecydowanie bardziej odpowiednim narzędziem na wyprawę w teren będzie busola. Choćby busola Silva, która jest wbudowana w stalowe pudełko chroniące przed oddziaływaniem na igłę pobliskich urządzeń elektrycznych. Busola najczęściej jest także wyposażona w blokadę igły i w muszkę i szczerbinkę, która pozwala lepiej określić kierunek marszu. Taki produkowany przez firmę Silva kompas pozwala skutecznie określić także azymut, czyli kąt między kierunkiem marszu, a magnetyczną północą ziemi. Jeżeli potrzebny jest kompas do czytania map to dobrym wyborem jest kompas Silva Expedition, który poza igłą magnetyczną ma także wbudowaną linijkę centymetrową, skalę 1: 25000, 1: 40000 i 1: 50000. Model ten może być także stosowany jako klinometr, czyli narzędzie pozwalające określić nachylenie stoku. To szczególnie ważne w sytuacji, kiedy istnieje ryzyko wystąpienia lawiny - wtedy warto sprawdzić nachylenie stoku i obliczyć ryzyko wystąpienia zagrożenia. Oczywiście kompasy Silva występują w różnych kształtach i rozmiarach co pozwala dobrać odpowiedni model do własnych potrzeb. Dowolny kompas będzie też stanowił fantastyczny prezent dla dziecka i pomoże przekonać je do spędzenia większej ilości czasu w outdoorze. Choćby i opanowując sztukę nawigowania z użyciem kompasu czy bawiąc się podczas gier terenowych i biegów na orientację. Nawet jeżeli na co dzień korzystamy z nawigacji elektronicznej. Czy to w zegarku czy w dedykowanym urządzeniu. Dobrym pomysłem jest wyposażyć się w kompas czy busolę oraz mapę papierową. Zabezpieczymy się tym przed utratą zasilania lub awarią naszego głównego urządzenia nawigacyjnego.